Sociale media zijn een etalageruit. Wie online persoonlijke successen viert, politieke zorgen uit of morele uitspraken doet, doet dat voor een publiek. Je laten gelden in de publieke ruimte kan bewondering oogsten, maar maakt je ook kwetsbaar voor kritiek. Influencers krijgen soms het verwijt dat het hun puur om de vorm gaat: ze nemen alleen moreel stelling omdat ze ervoor geprezen willen worden. Is dat verwijt terecht?
Nee
Sinds enkele jaren bestaat er een term voor publiekelijk steun geven aan iets: virtue signaling (in het Nederlands: deugdpronken). Op sociale media doet deugdpronken het goed. Wie zijn of haar morele idealen nadrukkelijk uit, kan doorgaans rekenen op een groot bereik. En dat niet alleen: influencers die zich uitspreken leveren ook een belangrijke bijdrage aan het publieke debat. Doordat zij zich duidelijk positioneren, kunnen anderen makkelijker een oordeel vormen. Mensen hebben over tal van onderwerpen beperkte kennis. Ze vertrouwen daarom graag op de opinie van anderen wier oordeel zij hoog aanslaan, zoals bekenden in hun sociale cirkel. Influencers en andere mensen die publiek hun politieke en morele voorkeuren uiten zijn dus nodig voor een bloeiende morele gemeenschap.
Even tussendoor …
Meer lezen over ethiek? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief:
Ja
De term virtue signaling heeft in recente jaren een negatieve bijklank gekregen. Prat gaan op je eigen deugdzaamheid kan omslaan in moral grandstanding: morele grootspraak, die enkel dient tot zelfpromotie. Wie zich uitspreekt voor de goede zaak, maar alleen om bewonderd te worden en zonder werkelijk om de goede zaak te geven, kan verweten worden hypocriet te zijn. Deugdsignalen worden niet om de juiste redenen afgegeven. Vergelijk het met een vriend die je komt opzoeken in het ziekenhuis, puur omdat hij graag als ‘goede vriend’ wil worden gezien, niet omdat hij werkelijk met je begaan is. Wanneer het signaal is losgezongen van de inhoud, ondergraaft dat de moraal. Een deugdsignaal is niets meer dan een teken voor de bühne.
