Met de leus ‘Alleen samen krijgen we corona onder controle’ doet de overheid sinds het begin van de pandemie een beroep op solidariteit. Maar nu de opnamecijfers weer stijgen, komt die solidariteit onder druk te staan. Wat betekent solidair zijn ten tijden van een slepende coronacrisis? In dit weekendlijstje vijf filosofen over solidariteit.
Coronastorm
Denker des Vaderlands René ten Bos vindt dat de corona-maatregelen een ‘ongehoord beroep op onze solidariteit’ doen. Hij schreef er vorig jaar een boek over, met de titel De Coronastorm: Hoe een virus ons verstand wegvaagde. Volgens hem morrelen de corona-maatregelen aan onze grondrechten: ‘In de naam van solidariteit met onze eigen gemeenschap gaan we heel ver. Daarin zie ik een relatie met het fascisme’.
Lees hier het interview met René ten Bos over De Coronastorm.
Solidariteit in de zorg
Vorig weekend maakte het NRC Handelsblad bekend dat meer dan 80% van de coronapatiënten op de IC ongevaccineerd is. De spanning tussen individuele keuzevrijheid en collectieve volksgezondheid neemt hierdoor toe. Moet het collectief opdraaien voor de keuzes van het individu? In Wijsgerig Perspectief bevraagt filosoof Gijs van Donselaar of zorgkosten moeten afhangen van de zelfgekozen levenswijzen van burgers.
Lees hier het artikel uit Wijsgerig Perspectief over solidariteit in het zorgstelsel.
Solidariteitsvacuüm
De kwestie rondom solidariteit speelde al lang voor de coronacrisis, stelt journalist Suzanna van den Eynden. Sinds de overheid zich terugtrekt uit het publieke domein, is er volgens haar een ‘solidariteitsvaccuüm’ ontstaan. De vraag is: zijn de onderlinge banden tussen burgers sterk genoeg om taken op zich te nemen die eerder bij de overheid lagen? En wat houdt solidariteit tegenwoordig nog in?
Lees hier het artikel over solidariteit in tijden van crisis.
Kennis bedreigt solidariteit
Wat gebeurt er met solidariteit in een samenleving als marktwerking en concurrentie de boventoon gaan voeren? In 2005 schreef hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer een stuk in Wijsgerig perspectief, waarin hij het zojuist ingevoerde ziektekostenstelsel van kabinet-Balkenende bekritiseert. De Beer vreest dat toenemende kennis over gezondheidsrisico’s solidariteit tussen burgers op losse schroeven zet: als je al weet dat iemand meer risico heeft om ziek te worden, laat je diegene dan net zo veel betalen als een kerngezond persoon?
Lees hier het artikel van Paul de Beer uit Wijsgerig Perspectief.
Te veel empathie
Volgens filosoof Ignaaz Devisch worden burgers steeds vaker opgeroepen om niet vanuit solidariteit maar vanuit empathie voor elkaar te zorgen. We knuffelen panda’s, steunen goede doelen en leven mee met de DJ’s van Serious Request. Maar volgens Devisch is het gevaarlijk als empathie als vervanging gaat dienen van institutionele solidariteit. Empathie is namelijk heel selectief: ‘Empathisch zijn doe je altijd ook een beetje voor jezelf. Wie mij geen goed gevoel bezorgt, zal mijn empathisch vermogen minder aanspreken.’
