Of het nu een tent, een rijtjeshuis of een paleis betreft, de wereld voelt pas als een thuis als we ergens wonen. Maar wat maakt iets eigenlijk tot een huis? Zijn het de muren, de spullen, de mensen die er op visite komen? In Filosofie van het huis vraagt de Italiaanse filosoof Emanuele Coccia in meanderende essays zich af wat het hedendaagse huis tot een thuis maakt.
Coccia blinkt uit in het vinden van nieuwe perspectieven op ‘thuis’, die meteen aanzetten tot denken. Hoe beïnvloedt de indeling van een huis je gedachten en gevoelens? Zijn kledingstukken kleine, draagbare huizen? En hoe kan het dat huizen zo innig verbonden zijn met onze identiteit, maar dat er, zodra we ze definitief verlaten, niets overblijft dat eraan herinnert dat deze ruimtes ooit ‘in mijn plaats “ik” hebben gezegd’? Het literaire taalgebruik en de persoonlijke anekdotes maken de essays bovendien herkenbaar en ontroerend.
Jammer genoeg laat Coccia zich daarbij iets te vaak meeslepen door zijn eigen gemijmer. Keer op keer probeert hij zijn observaties uit te smeren tot een universele theorie over het mens-zijn. Daarbij laat hij vaak uitleg, tegenargumenten en realiteitszin achterwege. Zo pleit hij ervoor andere soorten niet langer buiten te sluiten uit onze huizen: ‘We zouden moeten leren om huizen te bouwen waarin we niet meer weten of we mensen zijn of kanaries, katten of planten.’ Noem me onrechtvaardig, maar ik wil liever mijn huis niet met al te veel insecten of varkens delen. En ik betwijfel of dit samenleven genoeg is om ‘de biologische afstand die ons scheidt op taxonomisch vlak een puur bijkomstig toeval’ te maken, ‘net als de kleur van je haar of je ogen’.
Hetzelfde anders: wonen
Ook Coccia’s persoonlijke insteek heeft een keerzijde: hij besteedt nauwelijks aandacht aan huiselijke ervaringen die hij zelf niet heeft meegemaakt. Ideeën over het leven buiten de stad of samenwonen zijn bijvoorbeeld afwezig. En hoewel hij kort aanstipt dat het huis voor vrouwen eeuwenlang een plek van onderdrukking en uitbuiting is geweest, lees je hier verder niets over terug.
Toch is het makkelijk om Coccia deze tekortkomingen te vergeven, aangezien je na elk essay met nieuwe ogen naar je huis kijkt. Laat hem je verbeelding prikkelen, maar trek er vervolgens wel je eigen conclusies uit.
Filosofie van het huis
Emanuele Coccia
Octavo
176 blz.
€ 24,50
