De Britse denker Roman Krznaric schrijft in Carpe Diem dat mensen die een ingrijpende, levensveranderende gebeurtenis meemaken – denk aan een echtscheiding, de dood van een dierbare, ontslag, een ongeluk of een ernstige ziekte – grofweg uiteenvallen in drie groepen. Ongeveer een derde wordt depressief, een derde probeert alles zo vlot mogelijk te normaliseren, en weer een derde komt vrolijker uit de crisis.
Nu reageer je niet op elke crisis op dezelfde manier, maar je karakter en levensfilosofie sturen je wel een bepaalde kant uit. Na een auto-ongeluk dat ik zo’n drie jaar geleden had, wist ik het zeker: ik behoor tot de somberaars, piekerend over de grillige en betekenisloze willekeur van het universum. Ik vermoed dat als iemand (of ikzelf) in mijn omgeving ernstig ziek wordt of komt te overlijden aan corona, ik opnieuw tot die categorie behoor, omdat ik zo’n ziekte als zinloos zie – het had immers ook net zo goed níét kunnen en hoeven gebeuren.
Zou Youp een levensveranderend inzicht hebben opgedaan?
Er zijn inmiddels veel publieke getuigenissen van mensen die getroffen zijn geweest door Covid-19 – en ik lees ze volgens Krznaric’ driedeling. Neem de BC’rs, de Bekende Coronagetroffenen. Boris Johnson ging ‘in a very good mood’ de IC in, hij kwam er zo mogelijk nog vrolijker uit. In Nederland is Youp het bekendste slachtoffer. Hij had eerder in NRC Handelsblad nog smalend geschreven dat hij ‘geen virusdeskundige meer kon zien’ en zich afgevraagd of ‘iemand de tramschutter kon besmetten’, dus na zijn herstel keek ik reikhalzend uit naar zijn eerstvolgende column. Zou hij zich verontschuldigen voor zijn lichtvoetigheid, een levensveranderend inzicht hebben opgedaan? Nee. Zijn eerste post-Covid-column pakte hij met dezelfde flauwe humor op: ‘Wie of wat me er uiteindelijk doorheen sleepte? De mededeling dat het Songfestival niet doorging.’
Het derde, somberder geluid kwam van judoka Edith Bosch. Haar verhaal maakte de meeste indruk: als olympisch kampioen had ze niet gedacht zo verschrikkelijk ziek te kunnen worden van het virus. Ik zag een jonge, sterke vrouw, slank – niet bepaald de risicogroep. Ze waarschuwde iedereen met haar opgedane levensles: dat we ons moesten oefenen in eenzaamheid – dat wil zeggen, vriendschap met onszelf leren sluiten.
De getuigenissen van BC’rs beïnvloeden direct ons gedrag. Een angstig verhaal noopt ons binnen te blijven, een olijk ‘Ik ben er weer, het leven is beter dan ooit’ relativeert nogal. Wanneer een BC’r besluit zijn ziekteverhaal te delen, brengt dat verantwoordelijkheid met zich mee. Nee, ik heb geen bezwaar tegen vrolijke mensen, maar hoor van Boris en Youp alsnog hoe zij er nu écht tegen aankijken, want zij weten iets dat velen nog niet weten: wat Covid-19 met je kan doen.
