Ik kocht onlangs een broodje in een supermarkt, en zag foto’s van zwarte longen en een zakdoek met opgehoest bloed. De foto’s waren afgedrukt op sloffen met sigaretten, en maken deel uit van de nieuwe campagne tegen roken. Nog harder, nog explicieter.
Maar toch. Het blijkt steeds weer dat gedragsverandering erg moeilijk is, als dat niet direct voordeel oplevert. Je hand wegtrekken als deze te dicht bij een kaarsvlam komt, doet iedereen. Maar stoppen met roken omdat in de toekomst vreselijke ziektes wachten, blijkt moeilijk.
Met het milieu is hetzelfde aan de hand. In dit nummer vertellen Peter Sloterdijk en Bernard Stiegler over het Antropoceen. Het tijdperk waarin het menselijke handelen een beslissende invloed heeft op de planeet. En die invloed – blijkt uit steeds meer onderzoek – is catastrofaal. Maar er is een verschil tussen weten en beseffen.
Twee jaar geleden was ik in Obrenovac, in Servië. Het stadje was volledig overstroomd, net zoals grote gedeeltes van de Balkan. Ik zag daar voor het eerst met eigen ogen hoe verwoestend klimaatverandering is. Ik schreef een lange filosofische reportage, die te lezen is op
filosofie.nl (‘we weten het wel, maar beseffen het niet’). Ik citeerde publicist en filosoof Clive Hamilton, die in het indrukwekkende Requiem for a Species schrijft dat het met klimaatverandering is als onze eigen dood. We weten dat we ooit sterven, ‘but it is only when our death is imminent, that we confront the true meaning of our mortality’.
Twee jaar later – heb ik mijn steentje bijgedragen om klimaatverandering tegen te gaan? Onlangs nog naar Londen gevlogen… Ik eet nog steeds vlees… Peter Sloterdijk spreekt over een roep. We moeten ons leven veranderen. Maar ik volg nog steeds niet. Toch moet het – voor onszelf, onze kinderen, en de planeet. Het is geen toekomst meer.
Het is nu.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
