Er zijn filosofen die je niet moet lezen, maar horen. Alan Watts (1915-1973) is er zo een. Met zijn diepe whiskystem sprak de Engelse hippiefilosoof zijn bedwelmende en opbeurende teksten uit.
‘Live Fully Now’ is een van de beroemdste voordrachten. ‘My goodness, don’t you remember, when you went first to school…’ Het komt erop neer dat je, voordat je het weet, op een dag opschrikt en constateert dat je reeds midlife bent, en dat je nog steeds je toekomst aan het plannen bent en leeft in de verwachting van morgen. Hoewel het handig is dat we als mensen kunnen vooruitblikken, is het plannen van je toekomst niet zinvol. Op het moment dat je daar bent, leef je namelijk alweer in de volgende toekomst. ‘And so in this way, one is never able actually to inherit and enjoy the fruits of one’s actions. You can’t live it all unless you can live fully now.’
Fraai gezegd, maar wat is ‘nu vol leven’? Uit zijn andere lezingen maak ik op dat het materialisme verwerpelijk is (‘Money will never make you happy, never!’), en dat de meditatieve zintuiglijke ervaring (‘Hoor het kabbelen van het water!’) je opent en dat discipline nodig is voor geluk en onthechting je gaat helpen.
Ja, dat wil ik ook! Maar het lukt niet. Is het zo dat de stad mij belemmert to live fully now? Wanneer ik daar de geuren opsnuif, luister en mijn ogen open, dan herinneren sigarettenrook en uitlaatgassen mij op een gedeprimeerde manier aan de tijdelijkheid van het bestaan; en als ik mij al te onthecht gedraag, is mijn fiets in een mum van tijd gestolen. Alan Watts heeft makkelijk praten: hij had een hutje in de prachtige bergen in Californië waar hij bloemetjes kon ruiken en kabbelend water hoorde.
Wanneer komt het moment waarop het leven in de toekomstige verwachting van je leven ophoudt? Is dat als je ongeveer op de helft ben? Als je je bewust wordt van de eindigheid en keuzes gaat maken? Of is het pas wanneer je, zoals Barbara Ehrenreich het fraai uitdrukt in een van haar boeken, je ‘oud genoeg bent om dood te gaan’ (zeventig is ze dan, en niemand zal meer spreken van een tragiek als je sterft). Als je alzheimer hebt?
Volvo blies de ‘Live Fully Now’-speech van Alan Watts opnieuw leven. Nu vol(vo) leven betekent jezelf een grote familie-auto gunnen en door de bossen van Zweden rijden.
Soms lukt het me wel. Als ik Watts hoor spreken, vergeet ik heel even wat ik zojuist deed en wat ik van plan was te gaan doen.
Bekijk hier de video van Alan Watts met Nederlandse ondertiteling.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
