01 Wat kan ik weten?
‘Je eigen verleden heeft een enorme invloed op hoe de opvoeding van je kinderen uitpakt. Beperkte zelfkennis leidt tot een beperkte opvoeding. De band die we opbouwen met onze ouders wordt van generatie op generatie doorgegeven. Als we willen dat meer kinderen emotioneel goed uit de verf komen, is het belangrijk dat opvoeders zich bewust worden van de manier waarop zijzelf gevormd zijn. Dat is de enige manier waarop je het patroon kunt doorbreken.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
02 Wat moet ik doen?
‘Als opvoeder moet je nadenken over de relatie met je ouders. Mocht ik er zijn als kind? Was er ruimte voor mijn gevoel? Als je ouders woedend werden als je een keer boos was of als je te horen kreeg dat “een stoere vent niet huilt”, leer je dat die gevoelens er niet mogen zijn. Daarom moet je bij jezelf te rade gaan. Waarom ontplof ik als mijn kind druk is of niet meteen gehoorzaamt? Anders geef je het ongemak over gevoelens door aan je kinderen.’
‘Wie je bent wordt bepaald in relatie tot anderen’
03 Wat mag ik hopen?
‘Als het over opvoeden gaat, hebben we het vaak over bepaalde methodes: doe dit trucje en dan gebeurt er dat. Dat kan helpen, maar uiteindelijk gaat opvoeden over richting geven. Opvoeden is zoveel meer dan gedragstherapie. Ik hoop dat mensen zich gaan realiseren dat je een mens aan het vormen bent die straks een rol gaat spelen in de samenleving. Met een goede opvoeding kun je de samenleving beter laten functioneren. En dat is hard nodig, want we hebben het nodige op ons bordje.’
04 Wat is de mens?
‘Wie je bent wordt bepaald in relatie tot andere mensen. Ik ben huiverig voor de hype van het authentieke zelf dat je zou kunnen ontdekken als je alle omgevingsfactoren afpelt. Zo ga je voorbij aan het feit dat je “zelf” is bepaald door hoe er in je vroege kinderjaren op jou is gereageerd. In die tijd wordt de blauwdruk gevormd van hoe je bent in een relatie. Ik geloof wel dat iedereen een soort basisaard heeft die bijvoorbeeld uitmaakt of je introvert of extravert bent. Maar je omgeving is bepalend voor hoe je uiteindelijk uitpakt, zeker op moreel vlak. De mens heeft bij zijn geboorte alles in huis om een goede volwassene te worden, maar dit vermogen moet wel worden gecultiveerd. Je hebt een leermeester nodig die jou bij de hand neemt en je aan het denken zet.’
Als ze maar gelukkig worden. Wat willen we bereiken met de opvoeding van onze kinderen?
Marilse Eerkens
De Bezige Bij
320 blz.
€ 22,99