‘De kunst van het leven is omgaan met het onverwachte.’ Aan het woord is wiskundige, filosoof en voormalig beurshandelaar Nassim Taleb. Hij spreekt op uitnodiging van Nexus in een overvol Tuschinski Theater en legt zijn abstracte theorie uit, die niettemin zeer toepasbaar blijkt in de praktijk, van de beursvloer tot het onderwijs. Taleb nodigt zijn toehoorders uit om hun eigen organisatie te beoordelen aan de hand van een aantal ‘antifragiele maatstaven’: zorg voor verscheidenheid, beloon experimenten, beperk je afhankelijkheid van IT. In een wereld die geregeerd wordt door toeval heeft het weinig zin onvoorspelbaarheid te willen beheersen met betere rekenmethodes, weet Taleb uit eigen ervaring op de beursvloer. Leg je liever toe op de weerbaarheid van jezelf en van je eigen organisatie.
De aardbeving in Lissabon in 1755 – de grootste natuurramp van Europa – wordt vaak als filosofisch schoolvoorbeeld gezien van een noodlottige, toevallige gebeurtenis. De beving bracht destijds een enorme intellectuele discussie teweeg: hoe kunnen wij geloven in een god als er dit soort rampen gebeuren? Hoe kunnen wij dit soort risico’s verklaren? Immanuel Kant was destijds een van de eersten die hierdoor op het spoor kwam van een nieuwe systematische theorie van natuurlijke oorzaken (zie het essay van René Gude over Kant
op p. 52).
Onzekerheid en onvoorspelbaarheid zijn sterke incentives voor onze denkkracht, en wat dat aangaat kunnen we niet anders dan vaststellen dat we in interessante tijden leven, waarin de onvoorspelbaarheid van de economie, van het weer, en de onzekerheid over je loopbaan en je financiële perspectieven alleen maar toe lijken te nemen. Dat is een feit, en daar moeten we vervolgens zo goed mogelijk mee omgaan. Laten we, met behulp van de inzichten van Taleb, proberen die onvoorspelbaarheid in ons voordeel om te buigen en van het toeval te profiteren.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
