Home Marli Huijer: Wir wohnen hier

Marli Huijer: Wir wohnen hier

Door Marli Huijer op 30 november 2016

Cover van 12-2016
12-2016 Filosofie magazine Lees het magazine

Kun je iemand die een andere taal spreekt werkelijk begrijpen? Dat vroeg ik me af toen ik door twee Duitse meiden op MacBikes van mijn sokken werd gereden. ‘Dit is een voetpad’, zei ik, ‘Fietsen kun je daar.’ Ze schudden hun hoofd, wezen naar een woonboot die als Airbnb-adres bekendstaat en riepen dat das unmöglich war.

Van de andere kant kwamen nog twee mensen over het voetpad aan fietsen. De vrouw, vermoedelijk de moeder, ging in de aanval: ik kon toch niet verwachten dat ze hun fietsen in de binnenstad lieten staan? ‘U hoeft toch alleen maar dit stukje te lopen?’, probeerde ik. Het gezicht van de vrouw vertrok, ze schreeuwde: ‘Wir wohnen hier!’

Mijn mond viel open. Wir wohnen hier? 
Zou een nachtje Airbnb in het Duits onder het begrip ‘wonen’ vallen?
Op een bankje iets verderop zocht ik het op. Ze had gelijk: het Duitse wohnen staat zowel voor het hebben van bestendige huisvesting als voor het hebben van een tijdelijk onderkomen. Op de Duitse Airbnb-site heet het: ‘Sei dort zuhause. (…) erlebe die Stadt wie ein Einheimischer’ (Wees daar thuis (..) beleef de stad als een inwoner). De Nederlandse site zegt het net iets anders: ‘Leef er. (…) ervaar de stad alsof je er woont’.

Maar is het alleen een taalkwestie? Wonen wordt, ook door Duitse denkers, vaak omschreven als iets wat samenhangt met ‘bewoonbaarheid’. Een afgegrensde ruimte wordt bewoonbaar als je er stoelen, tafels en een bed in zet, als je de kamers naar eigen smaak inricht. Zo wordt het een thuis, waar je je veilig en op je plaats voelt en waar je gastvrij kunt zijn.

Dat is anders in een hotel, waar de kamers door anderen zijn ingericht en je je wel thuis kunt voelen, maar nooit echt thuis bent. Het bewoonbaar maken van een huis zorgt dat het thuis bestendigheid krijgt. Je wordt met een vertrouwd gevoel wakker omdat het bed, de kamer en de buren bij het ontwaken eruitzien zoals altijd.

Airbnb’ers die zich overal ter wereld thuis wanen, doorbreken met hun kortstondige verblijf in de woonhuizen van anderen die bestendigheid. Niet alleen voor zichzelf, ook voor de omwonenden. Hoe kun je je in je woning thuis voelen als er in de omringende huizen alleen nog eendagsvliegen verblijven?

Op de terugweg liep ik langs twee stolperstenen, messing plaatjes ter nagedachtenis aan vermoorde joodse burgers, die op enkele meter afstand van de woonboot liggen. ‘Wat denken jullie ervan?’, vroeg ik.
De stenen glommen in de zon. Ze vertelden wie hier hebben gewoond, wanneer ze zijn gedeporteerd en waar ze zijn gestorven. Verder deden ze er het zwijgen toe.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste verhalen over filosofie. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.