01 Wat kan ik weten?
‘In mijn boek Indo, dat verscheen in 2020, denk ik vanuit mijn familiegeschiedenis na over wat een indo is en wat de geschiedenis van de Indische Nederlander behelst. De interesse in dat verleden heb ik niet vanuit een obsessie met een bepaalde identiteit. Een mens heeft niet maar één identiteit. Maar soms lijkt dat wel zo in de blik van de ander, wat erg benauwend kan aanvoelen. Toch vind ik kennis van je verleden belangrijk: zo leer je jezelf kennen en kun je voorkomen dat je aan trapjesdenken doet. Daarmee bedoel ik dat mensen – soms onbewust – op anderen neerkijken. De witte mens heeft daarom net zo goed kennis van zijn verleden nodig. Zonder die kennis behoud je blinde vlekken.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
02 Wat moet ik doen?
‘Als je opgroeit met twee of meer culturen, zoals ik en veel personages in mijn boeken, kun je normen en waarden niet gedachteloos slikken. Vaak botsen die met elkaar. Veel mensen proberen aanvankelijk de verschillende culturen gescheiden te houden, maar uiteindelijk zul je moeten wikken en wegen. Wat behoud ik en wat laat ik los? Vaak zit dat ’m in kleine dingen. Hou je bijvoorbeeld je schoenen aan als je voor het eerst bij iemand binnenkomt? Als je bent opgegroeid met het besef dat mensen verschillende gewoontes hebben, valt het je op als er veel schoenen voor de deur staan. Als je één cultuur hebt meegemaakt, word je minder gedwongen om naar je vanzelfsprekendheden te kijken en loop je misschien zonder aarzeling met schoenen aan naar binnen. Mensen met kennis van meerdere culturen hebben in die zin een pre. Van hen valt veel te leren.’
‘Zonder kennis van je verleden behoud je blinde vlekken’
03 Wat mag ik hopen?
‘Ramona, het hoofdpersonage van Meisjes uit het dorp, blikt als 70-jarige terug op haar jeugd. Een tijd waarin ze worstelde met de onverwerkte trauma’s van haar ouders, haar ontluikende seksualiteit, en een loyaliteitsconflict tussen haar zus en andere meisjesvriendschappen. Het is niet makkelijk om een meisje in de puberteit te zijn. Veel van de onzekerheden die Ramona in de jaren zestig had, zijn denk ik ook voor meisjes van nu herkenbaar. Hoe ga je ermee om als jongens over je grens gaan? Met mijn schrijven hoop ik meisjes en vrouwen sterker te maken. Ik wil laten zien dat ze er niet alleen voor hoeven staan.’
04 Wat is de mens?
‘De mens is in voortdurende interactie met alles om hem heen. We worden beïnvloed door onze omgeving en de stofjes in ons lichaam. In die zin hebben we maar beperkt invloed op ons bestaan. Tegelijk kunnen we onszelf altijd van een afstandje bekijken. Op dit moment vliegt er een buizerd boven mijn hoofd. Zoals die vogel mij ziet, kan de mens zichzelf zien: je kunt uitzoomen en jezelf onder de loep nemen. Dat vermogen zou ons vrij kunnen maken.’
Meisjes uit het dorp
Marion Bloem
Arbeiderspers
528 blz.
€ 26,99
