‘Wie weet wat dat is, fi-lo-so-fie?’ Alleen dat woord leidt al tot plechtige uitdrukkingen op de gezichten van de leerlingen in groep 8. Er gaan veel vingers de lucht in.
‘Praten,’ ‘nadenken over het leven,’ ‘vragen stellen!’ Genoeg reacties uit de klas.
‘Filosoferen is nadenken over vragen waarop geen eenduidig antwoord mogelijk is,’ leg ik uit. ‘Op de vraag ‘wat is geluk?’ kun je bijvoorbeeld veel antwoorden geven die allemaal goed zijn. Maar je moet wel onderbouwen waarom je denkt wat je denkt.’ Wie heeft er wel eens een filosofische vraag gehad?’, vraag ik.
Marius: ‘Ja juf: waarom zijn wij er eigenlijk?’
‘Heel mooie vraag,’ zeg ik.
‘Wie was de eerste mens op aarde?’
‘Hoe zijn eigenlijk de aarde enzo ontstaan?’
‘Waar ga je naartoe als je doodgaat?’
Jeroen wil wat zeggen. ‘Maar iedereen kan nadenken dus dan ben ik ook een filosoof, of Thomas of Pieter. Hoe lang heeft u op de school voor filosofen gezeten?’
‘Goed punt. Maar is het zo dat je naar een speciale school moet om filosoof te worden?’
‘Ik vind het een rare opmerking van Jeroen, want hij is gewoon Jeroen. Hij is toch geen filosoof?’, zegt Linda. ‘En bovendien, niet iedereen kan nadenken. Mensen die gehandicapt zijn, bijvoorbeeld. Sommige kinderen hebben helemaal geen hersenen!’
‘Nee kijk,’ zegt Thomas, ‘als ik voetbal, ben ik een voetballer. Als ik filosofeer, ben ik een filosoof. Zo simpel is het.’
‘Maar je bent toch niet meteen beroemd of zo…’ zegt Linda ietwat bits.
‘Moet je beroemd zijn om jezelf een filosoof te noemen?’ vraag ik.
Aguila komt scherp uit de hoek: ‘Nee. Je kunt je altijd filosoof noemen.’
‘Juf,we begonnen met ‘wat is filosoferen?’ en nu weet ik nog niet wat dat is,’ zegt Kasper verontwaardigd. Aïsha’s vinger schiet de lucht in en zij verzucht dan poëtisch: ‘Filosoferen is heel lang nadenken over één vraag, en dan neem je veel zijweggetjes en dan kom je uit bij een zwart gat.’ Mooier kon ik het niet zeggen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
