Home Eendimensionaal

Eendimensionaal

Door Coen Simon op 26 november 2020

Eendimensionaal
Cover van 12-2020
12-2020 Filosofie Magazine Lees het magazine

Dit artikel krijg je van ons cadeau

Wil je onbeperkt toegang tot de artikelen op Filosofie.nl? Je bent al abonnee vanaf €4,99 per maand. Sluit hier een abonnement af en je hebt direct toegang.

Na wat adolescente experimenten met hasj en wiet stopte ik al in mijn studententijd definitief met de verdovende middelen. Filosofie vond ik geestverruimend genoeg en bovendien kreeg je er geen keelpijn van. Een verslaving heeft het nooit kunnen worden. Dat kan ik niet van alle verdovende middelen zeggen, want het duurde nog jaren voor ik stopte met roken, en het drinken kon laten.

De spraakmakende ‘drugsprofessor’ en socioloog Peter Cohen zou ook dát zeker geen verslaving hebben genoemd. Ik had gewoon, om het in zijn woorden te zeggen, een ‘heel sterke emotionele binding’ met alcohol en tabak. Zoals je dat ook kunt hebben met muziek, sport, de kerk of met kruiswoordpuzzels. En zulk gedrag gaan we ook niet pathologiseren of criminaliseren.

Sterker nog, heel veel drugsgebruik vinden we volkomen normaal. We nemen bètablokkers, paracetamolletjes, cafeïne, sildenafil (Viagra®), oxytocine neusspray en antidepressiva. En dit allemaal zonder onszelf als junk te zien.

Voor Cohen is er dan ook geen twijfel aan: verslaving heeft niets met middelen te maken, maar is een sociaal construct, waarmee we maatschappelijk ongewenst gedrag stigmatiseren en hopen te elimineren. We zouden iedereen met zijn eigen emotionele bindingen lekker met rust moeten laten.

Ik juich de ruimdenkendheid toe, al was het maar omdat het pathologiseren van gedrag het moeilijker maakt gedrag te veranderen. Maar ik zet wel vraagtekens bij het geestverruimende effect van sommige emotionele bindingen. Als bijvoorbeeld een heel sterke emotionele binding met de smartphone mijn kinderen reduceert tot social media zombies, voorovergebogen bij mij op de bank, dan denk ik niet dat met rust laten de juiste houding is. Pathologiseren is dat ook niet. Van mij mogen ze veel op hun telefoon mits hun leven niet eendimensionaal wordt. Sporten ze nog? Dansen ze nog? Leren ze nog? Praten ze nog? Lachen ze nog? Spreken ze nog af? Hebben ze nog ideeën?

Als ik de lat van eendimensionaliteit langs mijn eigen gedrag leg, dan denk ik dat ik jarenlang teveel de hele dag uitkeek naar de glazen wijn die ik me in de avond veroorloofde.

Maar goed, verslaving zal ik het niet noemen.