Verbeelding vormgeven
Beeld uit #11, Marey <-> Moiré (35mm scope, 21 min, 1999), Joost Rekveld
Joost Rekveld heeft deze film gemaakt met een eigen installatie gebaseerd op technologieën die aan de oorsprong liggen van de uitvinding van de filmprojector en filmcamera. Daarmee wil hij onderzoeken hoe beeld, licht en beweging samenhangen. Hij heeft zich laten inspireren door de Franse wetenschapper Etienne-Jules Marey. Die heeft verschillende vindingen gedaan om de beweging van mensen en dieren te kunnen vastleggen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Volgens filosoof Huub Dijstelbloem is dit een mooi voorbeeld van wat verbeelding kan betekenen. ‘Rekveld gaat met zijn projecten terug naar de oorsprong van film. Hij maakt een “genealogie” van de apparaten die hij gebruikt. Wat zijn de concepten en technieken die de basis vormen van film, en van vertoning? Het helpt om technologie te begrijpen en de setting waar technologie is ontwikkeld. Het is eigenlijk een onderzoek naar hoe verbeelding werkt, en hoe technologie dit mogelijk heeft gemaakt.’
• Kijk voor meer informatie op www.joostrekveld.net
Belasting ontduiken
• Femke Herregraven
Taxodus, 2013, online game, Femke Herregraven
Belastingontduiking is allang geen schimmig gebeuren meer op verre eilanden. Rijke landen zoals Nederland spelen hier een grote rol in. Taxodus is een serious game op internet om uit te leggen hoe dit in zijn werk gaat. In dit spel moet je namens een multinational de slimste route bedenken, met dochterondernemingen en holdings in verschillende landen, om zo min mogelijk belasting te betalen.
Dijstelbloem vindt het mooi dat de kunstenaar mensen via technologie betrekt bij de wereld van belastingontwijking. ‘Een wereld die ook is mogelijk gemaakt door technologie. Geld zelf is technologie. Herregraven maakt dat inzichtelijk. Je leert daardoor iets over het probleem, maar ook over hoe dit technologische systeem werkt. Door zo’n spel raak je er persoonlijk bij betrokken.’
• Speel de game op www.taxodus.net
Keerzijde van de vooruitgang
• Béla Tarr
Till the End of the World, Béla Tarr, EYE filmmuseum, fotografie door Studio Hans Wilschot
De Hongaarse filmmaker Béla Tarr is meester van de betoverende ononderbroken shots, in lange, zwaarmoedige films over de condition humaine. Sinds 1988 zijn zijn films in zwart-wit. Tarr laat de keerzijde van de vooruitgang zien. De personen in zijn films zijn in de steek gelaten door het leven, en hebben geen of nauwelijks hoop. Maar zijn films zitten vol mededogen. De huidige expositie, waarin oude filmfragmenten van hem te zien zijn, is zijn eigen statement tegen de onmenselijke behandeling van migranten in Europa.
Dijstelbloem: ‘Het belang van Tarr is dat hij deze uitgesloten mensen, armen en vluchtelingen, visueel toevoegt aan de geschiedenis van Europa. Niet om ons oncomfortabel te maken, maar puur om het plaatje concreet te maken. Om de historische achtergrond van migratie en armoede duidelijk een plek te geven. Deze mensen zijn deel van de gemeenschap waar wij ook toe behoren. Daardoor krijgen we een beter beeld van wie we zijn. Er is eigenlijk veel meer correspondentie met Rekveld dan je in eerste instantie zou zeggen. Eigenlijk maken beiden gebruik van het reservoir aan beelden en films om heden en verleden met elkaar in verband te brengen.’
• Till the End of the World is t/m 7 mei 2017 te zien in het EYE filmmuseum
