De auteur van… Entsichert. Krieg als Massenkultur im 21. Jahrhundert

Volgens Tom Holert (1962) bestaat er een relatie tussen het neoliberale marktdenken en de militaire interventies van het Westen in crisisgebieden: ‘De openheid van de markt en de vrijheid van het neoliberale individu lijken twee kanten van dezelfde medaille. De in toenemende mate gemilitariseerde buitenlandse politiek vertaalt deze “openheid” en “vrijheid” in de taal, strategieën en procedures van oorlogvoering. De militair-humanitaire interventies van de VS en de “internationale gemeenschap” zijn gekoppeld aan het creëren van nieuwe markten en economische kansen; daarvoor halen ze hele gebieden overhoop.’
 
Als u schrijft over de oorlog als massacultureel fenomeen, bedoelt u dan dat we doelbewust gevoed worden met propagandabeelden die het militaire optreden moeten legitimeren?
‘De oorlog als massacultuur is, zeker op dit moment, verzadigd met propaganda en censuur. Op een verbazingwekkend openlijke manier wordt de publieke opinie gemanipuleerd. De angst voor de oorlog die daaruit volgt, en het complementaire oorlogsverlangen, geeft voeding aan maatschappelijke onzekerheid; dat is een belangrijke bron van legitimiteit als je een oorlog in naam van de internationale veiligheid wilt voeren. Aan de andere kant zijn beelden van crises en catastrofes in de Westerse maatschappij zelf ingebed, ze worden geproduceerd door personen die verscheurd worden door de logica van de mobiliteit en mobilisatie. Als de staat zich minder met het individu bemoeit, kan dat tot een militarisering van de mens leiden; lifestyle wordt dan een slagveld, waarop je alleen met een afgetraind lichaam kunt overleven. De terreinwagens die werden ingezet tijdens vredesmissies van de ‘internationale gemeenschap’ worden nu steeds vaker verkocht aan particulieren. De fabrikanten prijzen ze aan als Strassenkampfwagen waarin de bestuurder in alle veiligheid zijn idealen van mobiliteit en vrijheid kan uitleven.’
 
U ziet de ‘Einzelkämpfer’, de randfiguur die plotseling in gewelddadigheid uitbarst, als een typisch product van de Westerse cultuur. Behoren de zelfmoordterroristen van het Midden-Oosten niet tot dezelfde categorie?
‘In een bepaald opzicht wel, omdat ze deel uitmaken van dezelfde globale mediawereld, waarbinnen ze massamedia-acties uitvoeren. Die actie geeft de ruimte waarin zij plaatsvindt de structuur van een podium of een opnamestudio; de acteurs die erbij betrokken zijn handelen volgens bepaalde verwachtingspatronen, opgeroepen door de kennis van bijvoorbeeld eerdere vliegtuiggijzelingen. Zelfmoordterroristen zijn onvoorstelbaar buiten de globale visuele cultuur. Ze treden altijd op voor de camera’s, virtuele of echte, die hun “martelaarschap” verspreiden over de wereld. Maar terwijl de eenzame strijders van het Midden-Oosten de indruk willen wekken dat ze een hoger doel dienen, zijn de ideologische intenties van de Rambo-imitator in het Westen minder makkelijk te ontdekken. De laatste wordt vooral gedreven door dorst naar erkenning, en het vermogen om de werkelijkheid als digitale simulatie te zien.’