Beelden voor even

Wu is opgeleid als architect aan het Londense Royal College of Art, en heeft als kunstenaar verschillende grootschalige installaties gemaakt voor internationale biënnales en musea. Zo bouwde ze onlangs een metershoge stalen constructie in de tuin van The Palestinian Museum in Birzeit, op de Westelijke Jordaanoever, als reactie op het complexe systeem van grenzen daar.

Tijdens haar verblijf bij Van Eyck realiseerde Wu zich hoe ontevreden ze was over klassieke bouwmaterialen als staal en beton, die weliswaar lang meegaan, maar die op termijn erg destructief zijn voor hun omgeving, aldus Wu. In haar recentste werk zet ze vraagtekens bij het doel van architectuur en de relatie tot ons als mens. ‘We bouwen met het onderliggende idee dat gebouwen zo lang mogelijk moeten blijven bestaan. Dat ze ons als mens moeten kunnen overleven’, zegt Wu. ‘Maar waarom willen we dat eigenlijk zo graag? Wij sterven, en wat wij maken gaat ook verloren. Uiteindelijk is niets voor altijd.’

We stappen nooit twee keer in dezelfde rivier, zei de pre-Socratische filosoof Heraclitus. Hij geloofde dat verandering het belangrijkste kenmerk van de realiteit is, het enige waar we echt zeker van kunnen zijn. ‘Dus waarom zouden we gebouwen maken die een illusie van onveranderlijkheid en oneindigheid in stand houden?’

Vanuit die gedachte werkt Wu nu met materialen die tijdelijk zijn en hun eigen levensloop hebben. Voor het project We Move Silently Towards the Far Shore maakt ze standbeelden van eetbaar rijstpapier en rijstnoedels. Ze weekt hiervoor het rijstpapier in water, plakt het over een mal en laat het in lagen opdrogen.

Het is niet de eerste keer dat Wu kunst van eetbare materialen maakt: ‘Ik hou van eetbare materialen, omdat ze even bekend zijn voor een medekunstenaar als voor mijn moeder. Iedereen eet, je kunt er niet onderuit.’ Eerder ontwierp ze een menu waarbij elk gerecht een klein standbeeld was en een periode uit de Taiwanese geschiedenis symboliseerde. ‘In het vorige werk wilde ik laten zien dat er ook andere manieren zijn om valide kennis te produceren, manieren die niet afhankelijk zijn van taal of logica en onze andere zintuigen. Maar in deze nieuwe serie wil ik niet degene zijn die betekenis aan het materiaal geeft. Ik wil het materiaal zelf laten spreken en mij laten leiden, in plaats van andersom.’

Dat is volgens Wu een manier van omdenken die de hedendaagse wereld hard nodig heeft. ‘Tegenwoordig moeten dingen volgens een volledig uitgedacht plan lopen, en zo efficiënt en winstgevend mogelijk zijn’, vertelt ze. ‘Mensen maken dingen niet vaak meer voor het object of proces op zich, maar denken al gauw na over hoe waardevol het is voor potentiële investeerders. De lens van winstgevendheid is zo belangrijk geworden, dat we vergeten zijn dat er ook andere lenzen zijn waardoor we naar de wereld kunnen kijken.’ Omdat haar rijstpapierbeelden eetbaar zijn en brozer zijn dan doorsnee beelden, vormen ze  een protest tegen de verwachting dat alles nuttig, efficiënt en makkelijk te verhandelen moet zijn.

Haar beelden richten zich ook tegen onze neiging om de natuur te ordenen, waarin we volgens Wu zijn doorgeslagen.

Ze wijst naar een gepotte avocadoplant voor haar raam: ‘Ik dacht altijd dat dit de normale grootte van een avocadoplant was, omdat ik ze altijd zo heb gekocht. Maar laatst was ik in Taiwan en stond ik onder een enorme boom die alles overschaduwde. Dat bleek een avocadoplant te zijn. Toen realiseerde ik me hoe weinig ik wist over wat de natuur allemaal kan.’

In haar serie eetbare beelden wil Wu het natuurlijke materiaal de ruimte geven om zichzelf te ontwikkelen, in plaats van het materiaal iets op te leggen.

‘Terwijl ik de serie maakte, luisterde ik naar de schrijver Haruki Murakami, en hoorde ik de zin “we move silently towards the far shore”. Ik heb de serie zo genoemd omdat ik ook op ontdekkingsreis ben naar een nieuwe wereld waarin het tijdelijke en onzekere wordt omarmd.

Meer lezen over schoonheid? Bestel nu de speciale uitgave Te mooi om waar te zijn.