Kennis van onze neigingen en gevoelens kan een ‘herhalend gedragsrepertoire doorbreken, zelfverblinding wegnemen en zo je keuzemogelijkheden vergroten’. De weg naar zelfkennis is evenwel een moeilijke – de beloften van zelfhulpboeken die zelfkennis in veertien stappen beloven ten spijt. ‘Ik ben niet trots op mijn gevoelens van minachting voor dat soort boeken, maar soms steken ze de kop op’, provoceert Korzec om – serieuzer – toe te voegen dat die beloften niet alleen tot teleurstellingen leiden, maar de gebruikers van deze boeken ook het gevoel geven mislukkelingen te zijn omdat ze zelfs zoiets verondersteld eenvoudigs niet kunnen.
Zelfbedrog
Korzec wijst op een andere moeilijkheid: hoe kunnen we zelfkennis van zelfbedrog onderscheiden? Korzec: ‘Voor zelfkennis kunnen we geen waarheidscriterium stellen. Daarmee verschilt zelfkennis wezenlijk van kennis. Die laatste is algemeen en verifieerbaar of falsificeerbaar. Zelfkennis is uniek en niet reproduceerbaar of verifieerbaar. Iets wat zelfkennis lijkt of zo wordt gepresenteerd kan zelfbedrog zijn. ‘Cynische “waarheden” die de patiënt uit zijn meestal getuigenissen van desillusie. Oprechte verontwaardiging verwijst eerder naar domheid. En gevoelens kunnen bedriegen.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Relevante berichten
Een kerk voor het vrije woord
De Balie opende vorige week zijn deuren als gebedshuis, op grond van een heilig geloof in democratie, de rechtsstaat en de heilzame, bindende werking van cultuur. Waarom zou een cultuur- en debatcentrum zich anno 2022 geen seculiere kerk mogen noemen? We vroegen het Balie-directeur Yoeri Albrecht en Denker des Vaderlands Paul van Tongeren.
Weekendlijstje: Geheimen
Deze week werd duidelijk dat premier Rutte jarenlang eigenhandig sms’jes van zijn oude Nokia verwijderde. De premier heeft naar eigen zeggen “nooit bewust” belangrijke zaken verborgen, maar de oppositie ziet een patroon van het achterhouden van informatie. Naar aanleiding van het sms-debat, dit weekend een lijstje over geheimen.
Bertrand Russell over ‘het probleem van China’
Toen de Britse filosoof Bertrand Russell een jaar lesgaf in China, raakte hij diep onder de indruk van het land. Vooral het vermogen van de bevolking om gelukkig te zijn raakte hem. Wel maakte hij zich zorgen over de groeiende invloed van het Westen. Is het China gelukt om zijn eigenheid ten opzichte van het Westen te bewaren?
Weekendlijstje: Beginnen, presteren en jezelf leren kennen.
S10 staat dit weekend in de finale van het Eurovisie Songfestival. Tijdens een interview bij Matthijs gaat door vertelt ze dat ze zichzelf toestemming heeft gegeven om haar dromen na te jagen en dit avontuur aan te gaan. Het resultaat: meer zelfinzicht en een bijzondere prestatie. Dit weekend een lijstje over durven beginnen, presteren, en jezelf leren kennen.