Wetenschap checkt met experimenten de feiten, filosofie checkt het denken.
Of je in God gelooft, lijkt misschien een persoonlijke vraag waar iedereen zijn eigen antwoord op mag geven. Maar wat als je antwoord wel degelijk grote consequenties heeft? De Franse filosoof, natuurkundige en wiskundige Blaise Pascal (1623-1662) benadert het bestaan van God op een berekenende manier. Hoewel hij een succesvol wetenschapper is, vindt Pascal al zijn uitvindingen van ondergeschikt belang. Voor hem draait het leven om de vraag die alle proeven en testen te boven gaat: bestaat God?
God is een onmeetbaar mysterie, meende Pascal. Het bestaan van God kun je niet bewijzen. Maar dat betekent voor Pascal niet dat we niet moeten geloven. Hij bedacht een argument om te laten zien dat er slimme en minder slimme manieren zijn om op de twijfel over Gods bestaan te reageren.
De potentiële winst van geloven weegt zwaarder dan de verliezen
Stel dat je in God gelooft. Als Hij bestaat, win je oneindig veel: eeuwige zaligheid in het hiernamaals en de liefde van een almachtig wezen. Bestaat Hij niet, dan verlies je hooguit de tijd en energie die je in religieuze rituelen hebt gestoken. Maar stel dat je niet in God gelooft en Hij bestaat wel, dan krijg je een vreselijk scenario: je loopt niet alleen de eeuwige beloning mis, maar riskeert ook nog een eeuwige straf in de hel. Mocht je niet in God geloven en Hij bestaat ook niet, dan win je alleen de tijd die je anders aan het geloof had besteed.
Volgens Pascal is de gok simpel: de potentiële winst van geloven weegt zwaarder dan de mogelijke verliezen, terwijl de mogelijke verliezen van niet-geloven onvergelijkelijk veel groter zijn dan de winst. Zelfs zonder een bewijs voor het bestaan van God, bewijst Pascal dat je maar beter kunt geloven.
Tekst loopt door onder afbeelding
Echt?!
Pascals gok klinkt logisch, maar werkt alleen als er maar één god is van wie je moet bepalen of je wel of niet in hem gelooft. Want wat doe je als je tussen meerdere religies en dus meerdere goden moet kiezen, met elk weer andere eisen aan hun gelovigen? Dan wordt de gok een stuk ingewikkelder. Als je voor de ene god kiest en je zit ernaast, dan kun je alsnog door de andere god bestraft worden. Daarnaast is het maar de vraag of geloof iets is waar je puur rationeel toe kunt besluiten. Pascals rekensom overtuigt op papier, maar verandert ze ook wat er in je hart leeft?
