7 regels voor een goed vriendennetwerk

Hoeveel goede vrienden heeft een mens nodig? Met hoeveel mensen bespreken we persoonlijke dingen? Uit onderzoek van de Utrechtse socioloog Beate Völker blijkt dat Nederlanders gemiddeld vier vrienden hebben; we zien die vrienden twee keer per maand. Mannen hebben iets minder vrienden dan vrouwen. En tussen je 30ste en 55ste staat het sociale leven op een wat lager pitje dan in de periode daarvoor en daarna. Vier mensen waar je altijd op terug kunt vallen, is dat genoeg?

Vriendschap is zo belangrijk voor ons leven, daar kun je niet genoeg van hebben, zo lijkt het. Wie meer dan vier hechte vrienden heeft, prijst zichzelf waarschijnlijk gelukkig. Vriendschappen zijn mooi en waardevol, maar geldt daarvoor dan ook: hoe meer, hoe beter? Nee, aldus de Griekse filosoof Plutarchus (46-120). Juist omdát ze zo waardevol zijn, moet je er niet te veel willen onderhouden. Neem je eigen vriendenbestand eens onder de loep, adviseert hij, en wees kieskeurig. In lijn van zijn gedachten zeven regels die de basis vormen voor een goed vriendennetwerk.

1. Vriendschap gedijt niet in groepen
Een vriendschap gedijt het best één op één, niet in een groepje, laat staan in een jaarclub. Het is niet toevallig, aldus Plutarchus, dat de meeste beroemde vriendschappen uit de geschiedenis altijd vrienden-paren zijn. Hij leefde vlak na de jaartelling dus hij geeft andere voorbeelden, maar beroemd zijn inderdaad Marx & Engels, Goethe & Schiller, of Mulisch & Donner. Het zijn geen vriendengroepen, ‘maar twee-eenheden’. Plutarchus vergelijkt de vriendschappelijke liefde met de stroom van een rivier: als affectie verdeeld moet worden over te veel mensen, is het net als met de rivier die zich over veel takken verspreidt: de stroom wordt zwakker. Om te voorkomen dat contacten verwateren is het goed om regelmatig één op één af te spreken met degenen die het dichtst bij je staan.

2. Vertrouwdheid groeit gestaag
Een van de belangrijkste kenmerken van vriendschap is vertrouwdheid: bij een vriend voel je je op je gemak en je verheugt je in zijn gezelschap. Het is niet makkelijk om mensen te vinden voor wie dat geldt. Bovendien: vertrouwdheid gróeit in een vriendschap, en de relatie met een vriend verdiept zich naarmate je meer tijd met hem doorbrengt. Reden om die kostbare tijd niet al te veel te versnipperen. Kwestie van prioriteiten stellen. Sommige vrienden mogen gerust meer aandacht krijgen dan andere.

3. Vriendschap schept verplichtingen
Vriendschap is niet vrijblijvend: ze brengt verplichtingen met zich mee. Vrienden vragen van je om er te zijn op belangrijke momenten. Wie er te veel heeft, moet nu en dan verstek laten gaan ‘Ik kon je niet komen opzoeken toen je ziek was, want ik had die dag een feest waar ik naartoe moest’, is het voorbeeld dat Plutarchus geeft. Een herkenbaar probleem voor mensen met (te) veel vrienden. Een hiërarchie in je vriendenkring is noodzakelijk. Die ene echte vriend gaat dan altijd voor.

4. Kennissen verstrooien je aandacht
Iemand met veel vrienden zal heel veel totaal verschillende dingen moeten ondernemen. Hij gaat jagen met de een, discussieert met de ander, bezoekt een sportwedstrijd met de volgende en bedrinkt zich in het café met weer een ander. Hij kan maar het best geen eigen smaak of hobby’s hebben, omdat hij zich aan veel verschillende mensen moet kunnen aanpassen. Wie het gevoel heeft dat z’n werkelijke liefhebberijen erbij inschieten, kan maar beter z’n vriendennetwerk beperken.

5. Duurzaam contact vraagt om gelijken
Plutarchus raadt ons aan vriendschap te sluiten met ‘gelijken’, met mensen met wie je veel overeenkomsten hebt. Duurzame vriendschap maakt vooral kans tussen mensen met een vergelijkbare levensinstelling en met meningen die niet al te ver uiteen lopen.

6. Vrienden brengen ook vijanden
De belangrijkste reden om je te beperken in het aantal vriendschappen is dat je met een vriend ook een heel aantal vijanden erbij krijgt. Je deelt een deel van je leven met een vriend, maar hij ook met jou: als je een vriendschap sluit, krijg je er een deel van zijn bestaan bij. Inclusief alle zorgen, angsten, en vijanden. Dat vergt een sterke emotionele betrokkenheid. Iemand die nauwelijks nog geraakt wordt door het wel en wee van een vriend, heeft wellicht te veel vrienden die om medeleven vragen.

7. Echte vrienden hebben weinig vrienden
Iemand met veel vrienden lijkt te benijden. Maar zijn die vrienden niet slechts ‘kennissen’? Echte vriendschap is zeldzaam. Heel zeldzaam. Mensen die zeggen veel vrienden te hebben laten zich dus eigenlijk kennen als niet erg kritisch. Ze zien iets aan voor vriendschap wat het niet is. Als je beste vriend heel veel goede vrienden heeft, is de vraag legitiem wat hij met vriendschap bedoelt.

De gouden regel is: Liever één echte vriend, dan veertig goede kennissen. Met één echte goede vriend mag je jezelf volgens Plutarchus al heel gelukkig prijzen. Want ware vriendschap is zo zeldzaam dat het ‘bijna een wonder’ is als je die hebt. Je hóeft je natuurlijk niet te beperken tot één vriend, maar tussen alle vrienden moet er volgens Plutarchus één zijn die je ‘niet gewoon tegen het lijf bent gelopen, bij een sportwedstrijd of op de markt – zoals te vaak het geval is – maar één die na rijp beraad écht gekozen is en waarmee je (volgens het beroemde spreekwoord) heel wat zout gegeten hebt.’

TEST U ZELF
Heb ik genoeg vrienden?:
www.katholieknederland.nl/interactief/tests/php_hebikgenoegtest01.php
De ‘vriendschapsintelligentietest’:
www.markvernon.com/friendshiponline/quizomatic76/test.htm