Filosofie is ook makkelijker als je leest. Goed leest. Filosofische bronteksten zijn niet altijd even makkelijk te begrijpen. Daarom helpen we je in een close reading op weg met extra context en commentaar bij deze tekst van Søren Kierkegaard over geloof.
Wat deed Abraham*1? Hij besteeg de ezel, hij reed langzaam voort op de weg. Al die tijd geloofde hij. Hij geloofde dat God Isaak niet van hem zou eisen, terwijl hij toch bereid was om hem te offeren als dat verlangd zou worden. Hij geloofde krachtens het absurde*2, want van menselijke berekening kon geen sprake zijn. En het absurde was immers juist dat God, die dit van hem eiste, die eis het volgende ogenblik zou herroepen. Hij besteeg de berg, en zelfs op het ogenblik dat het mes flikkerde geloofde hij – dat God Isaak niet zou opeisen. Ook hij werd wel verrast door de afloop, maar door een dubbele beweging*3 was hij teruggekomen in zijn eerste toestand, en daardoor ontving hij Isaak blijer dan de eerste keer. Laten we verder gaan. We laten Isaak werkelijk geofferd worden. Abraham geloofde. Hij geloofde niet dat hij eens in het hiernamaals gelukzalig zou worden, maar dat hij hier in deze wereld gelukkig zou worden. God zou hem een nieuwe Isaak kunnen geven, de geofferde weer in het leven kunnen terugroepen. Hij geloofde krachtens het absurde, want alle menselijke berekening had immers al lang afgedaan. Soms zie je dat verdriet een mens krankzinnig kan maken, en dat is een zware weg. (…) Maar wat mijn ziel verschrikt is dat men zijn verstand kan verliezen*4 en daarmee heel de eindigheid waarvan het verstand de wisselmakelaar is – om dan toch, krachtens het absurde, juist diezelfde eindigheid*5 terug te winnen. Maar daarom zeg ik nog niet dat het iets gerings is, integendeel, het is het enige wonder.
Fragment uit: Johannes de silentio (Søren Kierkegaard), Vrees en beven, vert. Andries Visser, Damon, 2006.
