Wij gruwelen bij het idee van een hond op je bord, maar argumenten hebben we niet. Welke rol spelen onze emoties bij morele overtuigingen?
Experiment
We zijn tegen het opeten van een doodgereden hond, maar we weten niet waarom.
‘Wij eten geen hond, maar Chinezen smullen ervan. Het idee dat emoties ertoe doen, ook in het domein van de moraal, is de les die we uit dit experiment van psycholoog Jonathan Haidt kunnen leren,’ stelt filosoof Jan Bransen. ‘Dat is van belang voor allerlei hedendaagse discussies, zoals de vluchtelingenkwestie. Die protesten beginnen allemaal emotioneel.’
‘Dit experiment laat ook zien dat er een enorme variatie aan morele emoties bestaat met verschillende bronnen, zoals cultuur. Die grote rol van emoties betekent niet dat je bij morele kwesties op je gevoel mag afgaan. Je gevoel kun je bekritiseren en ontwikkelen.’
‘In een moreel conflict is het de kunst om eerst een emotionele binding te vinden met je tegenpartij. Een gemeente die vluchtelingen wil opvangen moet eerst investeren in die klik met de gevoelens van alle betrokkenen, en daarna pas denken aan argumenten en beleidsvoorstellen. Of vluchtelingen die tegen homoseksualiteit zijn: probeer dat eerst maar te snappen op zo’n manier dat de ander zich gehoord voelt. Dat kan ook zonder dat je het met hem eens bent. Besef dat de ander dat nu eenmaal voelt, en span je in om alleen maar in gesprek te komen. Pas dan ontstaat er ruimte om te veranderen.’
‘Principes zijn dus helemaal niet zo belangrijk in de ethiek. Een ethiek die denkt dat het op principes en argumenten aankomt, overschat het menselijk verstand.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste verhalen over filosofie. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand.
Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.
Op onze website plaatsen we verschillende soorten cookies. Functionele en analytische cookies plaatsen we altijd. Deze zijn noodzakelijk om de website goed te laten werken en het gebruik te kunnen meten. Daarnaast maakt onze website gebruik van cookies die niet noodzakelijk zijn, maar wel nuttig. Zoals cookies waarmee we u persoonlijke en relevante informatie kunnen tonen gebaseerd op uw internetgedrag. En cookies zodat u feedback kan geven over uw gebruikerservaring, video’s kan bekijken en relevante aanbiedingen van Filosofie Magazine kan zien op andere websites. Door op ‘Akkoord’ te klikken gaat u akkoord met het plaatsen van deze cookies.
Wij en een aantal geselecteerde bedrijven hebben toegang tot uw gegevens en gebruiken deze informatie voor de onderstaande doeleinden. Klik op een doel om uw voorkeuren aan te passen en om meer te weten te komen over wie er om uw toestemming vraagt en/of rechtmatig belang claimt om uw gegevens voor dat doel te verwerken. Houd er rekening mee dat wanneer alle doeleinden zijn geweigerd, dit een negatief effect op bepaalde functies van de website kan hebben.
Voor sommige doeleinden kunnen uw persoonsgegevens worden verwerkt op de juridische grond van rechtmatig belang.
Functionele cookies worden gebruikt om de site te doen werken. U kunt ze
daarom niet weigeren. Met deze cookies brengen we ook het algemene
gebruik van onze site in kaart met geanonimiseerde data.
Deze cookies kunnen via onze website worden ingesteld door onze advertentiepartners. Ze kunnen door deze bedrijven worden gebruikt om een profiel samen te stellen over uw interesses en u relevante advertenties op andere sites te tonen. Deze cookies slaan geen directe persoonlijke informatie op, maar zijn gebaseerd op een unieke identificatie van uw browser en internetapparaat. Als u deze cookies weigert, zult u minder gerichte advertenties zien.
Wanneer we content van Facebook, Instagram, Twitter of YouTube integreren in onze artikelen, plaatsen deze partijen cookies om meer te weten te komen over
uw surfgedrag. Meer informatie vind u hierover in het privacy- en
cookiebeleid van deze bedrijven. Indien u deze cookies niet toelaat,
zullen we deze content niet tonen.