Meer dan vijfduizend brieven van Friedrich Nietzsche (1844-1900) zijn sinds kort op het internet te lezen.
Op de site van de Stiftung Weimarer Klassik valt onder andere de originele correspondentie met zijn zus Elisabeth en met de componist Richard Wagner en zijn vrouw Cosima te bewonderen. Lichte domper op de vreugde is het beroerde handschrift van Nietzsche. Ondanks de mogelijkheid de brieven vele malen te vergroten, blijft het ontcijferen van een brief een lastige en tijdrovende klus.
De digitale databank is opgebouwd uit een handig systeem, waarmee gezocht kan worden op geadresseerde, plaats van schrijven, datum en beginzin. Ter volledigheid is informatie over alle bekende brieven van en aan Nietzsche toegevoegd. Hoewel Nietzsche zelf graag brieven schreef, moet de ontvangst van sommige brieven hem zwaar zijn gevallen, getuige deze opmerking in Menselijk al te menselijk: ‘De brief is een onaangekondigd bezoek, de postbode een tussenpersoon voor onhoffelijke overvallen. Men zou eens in de week één uur moeten kunnen vrijmaken om brieven te ontvangen, en daarna een bad te nemen.’
De brieven zijn afkomstig uit het Goethe- en Schillerarchief.
http://ora-web.weimar-klassik.de/swk-db/niebrief/index.html
Ivo Slangen
