Artikelen geschreven door Cris van der Hoek
Ten geleide: Luisteren
Kennis en waarheid zijn in de westerse cultuur vanaf de Griekse beschaving sterk verbonden met visuele metaforen, zoals (zelf)reflectie, inzicht en helderheid. Ook in de naam ‘Verlichting’ klinkt de metaforiek van het zien door. De dominantie van het zicht in de westerse cultuur heeft geleid tot een sterke nadruk op… Read More
Ten geleide: Jean-Luc Nancy
De Franse filosoof Jean-Luc Nancy overleed vorig jaar augustus op 81-jarige leeftijd. In Nederland is Nancy bij een breder publiek vooral bekend geworden met zijn korte essay De Indringer (2000). Hierin beschrijft hij het proces rondom de harttransplantatie die hij in 1990 onderging: de operatie, de beproevingen, de medicatie om… Read More
Ten geleide: Generaties
‘People try to put us down, talking ’bout my generation’, zong The Who in 1965. Die jonge generatie van toen zijn de babyboomers van nu. Deze krijgen op hun beurt de nodige kritiek van de generaties na hen: generatie X, generatie Y (de millennials) en generatie Z. Is het een… Read More
Ten geleide: Donna Haraway
De Amerikaanse bioloog, wetenschapsfilosoof en feminist Donna Haraway (1944), emeritus hoogleraar aan Santa Cruz, geniet in Nederland vooral bekendheid vanwege haar Manifesto for Cyborgs (1991) dat in 1994 in het Nederlands verscheen. Het begrip cyborg, een samentrekking van cybernetica en organisme, is sindsdien zowel in de populaire cultuur als in de academische wereld sterk ingeburgerd. Denk aan sciencefictionfilms waarin de protagonisten een versmelting van mens en machine zijn. In de hedendaagse techniekfilosofie komen we het begrip cyborg geregeld tegen wanneer gesproken wordt over de steeds verder toenemende verwevenheid van het menselijk lichaam en micro-elektronische implantaten.
De ontmoeting met significant others
In haar twee manifesten doet Donna Haraway een oproep tot reworlding, een manier van denken waarbij de wereld van alternatieven wordt voorzien. Wat zijn die alternatieven dan? Cris van der Hoek stelt dat Haraway’s antwoord in het tweede manifest schuilt, in onze relatie met niet-menselijke dieren en companion species.
Ten geleide: Feministisch Denken
Vijftig jaar geleden verscheen het spraakmakende essay Het onbehagen bij de vrouw van Joke Kool-Smit in De Gids. Dit onbehagen betrof met name het gebrek aan handelingsmogelijkheden van de getrouwde vrouw. Zij had indertijd niet veel andere keuzes dan zich te schikken in een bestaan als huisvrouw en moeder. Ondanks… Read More
Dierfilosofie – denken met dieren
Onder de titel ‘Denken bij dieren’ besteedde Wijsgerig Perspectief begin 1990 een themanummer aan dieren. Centraal stond de vraag of de mens model zou kunnen staan voor het dier wat betreft cognitieve vermogens. Als bewustzijn en taalvaardigheid ook in de dierenwereld aanwezig zijn, dan zou de klassieke ethologie moeten worden… Read More
Ten geleide:Utopisch denken & doen
Eind jaren negentig wijdde Wijsgerig Perspectief een themanummer aan de utopie en het utopisch denken. Met het falen van de communistische utopie nog vers in het geheugen was de teneur van de artikelen overwegend kritisch. De titel van de redactionele inleiding luidde: ‘Utopie, leidraad of valkuil’. Hieruit spreekt al de ambigue… Read More
De tijd van het technobeeld
De van oorsprong Tsjechische mediafilosoof Vilem Flusser (1920-1991) wordt wel beschouwd als een van de belangrijkste mediafilosofen van de laat-twintigste eeuw. Zijn werk is in Nederland echter relatief onbekend, al verschijnt het de laatste decennia in tal van Duits- en Engelstalige (her)uitgaven. De aarzelende receptie van Flussers gedachtegoed heeft wellicht te… Read More
Ten geleide: Deleuze
Ter gelegenheid van de verschijning van de nieuwe editie van het boek Filosofen van deze tijd vond er onlangs in de Rode Hoed te Amsterdam een debat plaats over de vraag welke filosofen thuishoren in een filosofische canon. De Franse filosoof Gilles Deleuze kwam hier niet ter sprake en ontbreekt… Read More
Pioniers
Geen onderwerp lieten vroegere vrouwelijke denkers onbesproken. Ze schreven over onderwijs, seks, rechtvaardigheid, politiek en wetenschap – vaak tegen de verdrukking in. Portretten van zeven pioniers. Onderwijs voor meisjes Ban Zhao (ca. 48-118) Ban… Read More
Ten geleide: Digitalisering
In rap tempo worden boeken en tijdschriften uitgegeven in een digitale vorm. Veel tijdschriften hebben te kampen met teruglopende abonneebestanden en stijgende kosten voor drukwerk en papier. Een digitale versie van het tijdschrift is dan een goed alternatief… Ook Wijsgerig Perspectief overwoog eind vorig jaar digitaal te gaan en ter… Read More
