‘Mensen die hun afval weggooien, vervelen zich minder snel.’ Deze bewering las ik laatst op een bord in de trein. Er stond bij dat dit was gebleken uit een onderzoek onder NS-reizigers. Het riep bij mij veel vragen op. Ten eerste: waarom zou de NS dit op een bord zetten? Zouden ze denken dat deze tekst effectiever is dan ‘Ruim je afval op!’?
Ten tweede: wat is het verband tussen het weggooien van afval en verveling? Het lijkt op een oorzaak-gevolgredenering, maar dat is het niet. Je verveelt je niet minder snel omdat je afval weggooit. Behoren mensen die hun afval weggooien misschien tot dezelfde groep mensen als die zich minder snel vervelen? Ik stel me deze groep voor als mensen die een boek lezen in de trein, een appeltje eten en vervolgens het klokhuis in het juiste afvalbakje deponeren. Daartegenover staat dan de verveelde mens die scrollend op zijn telefoon chipszakken en colablikjes rondstrooit. Die lezen het NS-bord waarschijnlijk niet eens.
Ten derde: hoe is dit onderzocht? Moesten mensen vragenlijsten invullen? Deden ze dat uit verveling? Op hun telefoon? Vulden ze wel eerlijk in of ze hun afval weggooiden?
Kortom: neem beweringen niet voor lief, ook niet als ze op een bord staan.
