Griekenland heeft geen 20 euro briefjes meer, banken zijn te groot om nog failliet te mogen gaan en overheden en burgers moeten bezuinigen. Waarom hechten we zo veel waarde aan geld? Dit weekendlijstje: vier filosofen over geld.
1. Simmel: De filosofie van het geld
Waarom heeft Simmel het een boek lang over ‘geld’?’ vraagt voormalig Denker des Vaderlands René Gude zich af als hij het bekende werk De filosofie van het geld van Georg Simmel leest. ‘Simmel laat zien dat de economische praktijk nooit waardevrij is, terwijl geld zelf dat altijd wel is.’
2. De zonnige zijde van dezelfde munt
‘Greed is good’, zegt Gordon Gekko in de filmWall Street. Heeft geld ook een goede kant? De meningen zijn er duidelijk over verdeeld. Volgens Marx hebben we een geld-fetisj maar Montesqieu is positiever: ‘Handel leidt als vanzelf naar vrede.’
3. ‘Geld is de ene ware God waar we allemaal in geloven’
Geld is toch meer dan enkel het papier waar het op is gedrukt of het getal dat op een virtuele bankrekening staat? Engelse filosoof Simon Critchley stelt dat geld onze God is geworden: ‘In onze tijd is het punt niet dat de geldwisselaars de tempel hebben ontwijd. Maar dat de enige heilige plaatsen die ons resten tempels zijn waar geld in een soort perverse parodie op een kerkdienst van hand tot hand gaat.’
4. Dostojevski in armoede
‘Door Dostojevski’s voortdurende kopzorgen krijgt geld in zijn romans een bijna mythische betekenis’, schrijft Robbert-Jan Henkes. Geld is voor Fjodor Michajlovitsj Dostojevski nauw verbonden met het eeuwige thema van zelfvernedering en gekrenkte ijdelheid. Het leven van Dostojevski was van begin tot eind één groot financieel probleem. ‘Geldzorgen hebben Dostojevski gemaakt tot de schrijver die hij is geworden.’
