Vanaf het moment dat filmpjes van zielige, dorstige en halfverbrande koalabeertjes de media domineerden, ging de Nederlandse geldkraan open en begonnen we ruimhartig te doneren aan het door ongekend felle bosbranden geteisterde Australië.
Helaas doneren we niet om een schonere, groenere wereld te bewerkstelligen, maar omdat we ons geconfronteerd zien met hartverscheurend (dieren)leed. In Australië zelf gaan boze inwoners de straat op om te ageren tegen het klimatologische wanbeleid van hun eigen regering. Want ook al probeerde de Australische premier Scott Morrison schandelijk lang vol te houden dat de immense vlammenzee niets te maken heeft met menselijk handelen, die boodschap is niet meer houdbaar. In Australië niet, in ons land niet, nergens niet. Onze verhouding met de natuur is nu eenmaal ernstig verstoord en de gevolgen daarvan merken we steeds meer.
In het dossier ‘Natuur’ van deze editie van Filosofie Magazine gaan we te rade bij diverse filosofen, die verrassend verschillende methodes aanreiken om de verhouding tussen mens en natuur te herstellen.
Hoe herstellen we onze band met de natuur?
Sebastien Valkenberg laat geen spaan heel van het huidige klimaatbeleid. Het kost klauwen met geld, terwijl het totaal onzeker is wat in de toekomst het resultaat zal zijn. In plaats ervan breekt hij een lans voor ‘effectief altruïsme’. Daarmee bedoelt hij altruïsme gebaseerd op bewezen of gecalculeerde effectiviteit. Oftewel: maatregelen waarvan we, met de rekenmachine in de hand, kunnen bepalen dat ze wél werken. Dat betekent volgens hem ook dat kernenergie een legitieme – want schone en goedkope – energievorm is.
Angela Roothaan stelt daarentegen dat we veel kunnen leren van de manier waarop inheemse volkeren in verbinding staan met de natuur. Daarvoor moeten we ons wel openstellen voor andere vormen van kennis, bijvoorbeeld spiritualiteit. ‘Het westerse moderne perspectief is er slechts één,’ stelt ze. ‘Het is niet de hoogste cultuur ooit en er is ook weinig reden voor veel trots, gezien de klimaatverandering en alle ecologische problemen.’
Twee gezichtspunten die diametraal tegenover elkaar staan, maar beide prikkelen. De arena van het klimaatdebat blijkt een uitgelezen terrein voor een stevig filosofisch geluid.
