Via apps alles delen over je zwangerschap: een zwangere data-activist startte een onverwachte tegenreactie op massale dataverzameling.
EXPERIMENT
Wat gebeurt er als je apps voor tijdens de zwangerschap gebruikt? Een data-activist deed onderzoek.
Illustratie: Bas van der Schot
Bij Big Data denken we aan grote bedrijven. Maar er zijn ook data-activisten als tegenreactie zelf data gaan verzamelen van die bedrijven’, vertelt Lonneke van der Velden, filosoof en onderzoeker naar data-activisme. ‘Het experiment van onderzoeksjournalist Kashmir Hill is daar een voorbeeld van. Voor en tijdens haar zwangerschap installeert ze alle mogelijke apps op haar telefoon en vult álle vragen in: over haar menstruatie, stemming, gewicht, wanneer ze seks heeft. Dit soort apps bevat “trackers” om je online gedrag te volgen en data van je te verzamelen. Hill zet zelf technieken in om het dataverkeer langs die apps bloot te leggen. Ook tapt ze data af tussen twee communicerende partijen. Hackers en andere mensen die dataverkeer afluisteren doen dat.
Hill gebruikt dezelfde technieken om transparant te maken wat die apps kunnen weten en hoe onveilig ze de data naar andere partijen sturen. Allerlei intieme informatie is onbeschermd. The Pregnancy Panopticon is de naam van het onderzoeksrapport en geeft aan dat iedereen in de gaten wordt gehouden. Toch gaat de vergelijking met het panopticum van Foucault maar gedeeltelijk op. De kennis over zieken en gevangenen in het oude panopticum kwam terecht bij kennisinstituten, maar de huidige datastromen gaan voornamelijk naar bedrijven die er geld mee verdienen, zoals advertentiebedrijven. Daarachter is nog een hele keten waar we geen zicht op hebben. Het is volkomen ontransparant welke kennis waarnaartoe gaat.’
