De auteur van… De stille overname

Sinds vorig jaar haar boek The Silent Take Over – Global Capitalism and the Death of Democracy verscheen, is het leven van sociaal-econome Noreena Hertz in een stroomversnelling geraakt. De 34-jarige Britse evenknie van de Canadese Naomi Klein (auteur van No Logo) is sinds kort de informele woordvoerster van de anti-globaliseringsbeweging. Na haar studie economie werkte ze, als negentienjarige, korte tijd in Rusland voor de Wereldbank, waar ze meewerkte aan de privatisering van staatsbedrijven, maar ontstemd raakte over de sociale consequenties voor de fabrieksarbeiders. Tegenwoordig reist ze, als ze niet doceert aan de universiteit van Cambridge, de wereld af in een poging de toenemende kloof tussen globale economie en sociale rechtvaardigheid te dichten. Hertz trekt niet alleen met de anti-globalisten door de straten, maar gaat ook direct in discussie met regeringsleiders en president-directeuren van multinationals. Ze publiceerde artikelen in onder meer The Observer, The Guardian en The Washington Post en maakte voor de BBC de tv-serie The End of Politics waarin ze politici als Simon Peres en Tony Blair aan de tand voelt. 
 
In uw boek uit u de zorg dat we langzamerhand terecht komen in een wereld van uitersten waar het verschil tussen de ‘haves’ en de ‘haves-not’ steeds groter wordt en alleen de rijken nog een stem hebben terwijl velen stemloos blijven. Wat is in uw ogen rechtvaardigheid?
‘Ik werp een soort kosmopolitische blik op de wereld: alle rechten die aan mij worden verleend, behoren ook toe aan een ander, waar hij of zij ook leeft. Kant schreef al over de fundamentele gelijkwaardigheid van burgers. Ik geloof dat die gelijkwaardigheid niet alleen moet worden gewaarborgd binnen de grenzen van een democratische staat maar ook daarbuiten.’
 
Zijn er, afgezien van Kant, ook andere filosofen die u hebben geïnspireerd?
‘In zijn boek A Theory of Justice ontwikkelde John Rawls een politieke theorie voor een rechtvaardige democratische samenleving. Zijn concept van rechtvaardigheid baseerde hij op een gedachte-experiment dat bekend staat als de ‘sluier van de onwetendheid’: wij moeten besluiten maken ten aanzien van rechtvaardigheid alsof we niet weten waar we, maatschappelijk gezien, zelf staan in de wereld.’
 
Hoe komt deze theorie van Rawls terug in The Silent Take Over?
‘Rawls’ ideeën hebben vooral invloed gehad op mijn persoonlijke leven. Ik realiseer me dat het puur geluk is dat  'Ik ben geboren in Londen, als kind van een welgesteld gezin, en dat ik het voorrecht van een opleiding heb genoten. Maar waarom, omdat ik toevallig in dit deel van de wereld ben geboren, worden mij zoveel rechten en privileges verleend die anderen niet hebben? De opvattingen van Rawls sluiten nauw aan bij mijn opvoeding. Ik kom uit een gezin waar de aandacht voor sociale rechtvaardigheid en maatschappelijk engagement heel groot was.’
 
Een verschil met sommigen van de anti-globalisten is dat u niet uit bent op een ander economisch systeem maar het systeem wil veranderen. Waarom verwerpt u het kapitalisme niet?