Het meisje in het beeld van Thom Puckey lijkt te spelen met haar eigen kwetsbaarheid. Laura Bertens vertelt waarom ze het pistool dat ze vastheeft waarschijnlijk niet gaat gebruiken.
Ik wil dit beeld gewoon heel graag aanraken’, zegt kunsthistorica en bioloog Laura Bertens over dit werk uit de serie 11 Easy Pieces of Love and Self-Hate van Thom Puckey. ‘De tegenstelling van het harde, hoogstaande marmer en de zachte, realistische contouren van het lichaam maakt dat ik bijna even wil controleren of het echt is. Het is een van de tegenstellingen die het beeld heel intrigerend maken.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Waarom houdt het meisje een pistool in haar hand?
‘Ze lijkt hier te spelen met haar eigen kwetsbaarheid. Iedereen kent wel het moment dat je op een brug staat en je je voorstelt hoe het zou zijn om te springen. Je doet het niet, maar speelt wel met het idee. Ook zij lijkt te spelen met de gedachte van geweld, misschien omdat ze niks beters te doen heeft. Ze heeft namelijk een soort lijzige, verveelde, eenentwintigste-eeuwse-generatie-nietszeggendheid over zich – ze ziet er zeker niet vastberaden of wanhopig uit. De vraag is vooral ook óf hier überhaupt iets gaat gebeuren. Ik hou van kunstwerken die het moment vastzetten waarin er net wel of net niet iets gaat gebeuren. Omdat ze in deze houding is vastgelegd, lijkt ze een soort tijdloze besluiteloosheid uit te beelden. De soort generation X-besluiteloosheid van jongeren die achter de computer zitten en zeuren dat de babyboomers het geld hebben opgemaakt. Het is bovendien zeer waarschijnlijk dat ze niet van plan is om te schieten, want wat voor nut heeft het om jezelf in de voet te schieten?’
Waarom is het beeld van marmer gemaakt, en niet uit een moderner materiaal?
‘Het beeld ironiseert zo de onschuld en vroomheid die in het negentiende-eeuwse neoclassicisme vaak werden gekoppeld aan het vrouwelijke. Er werden in die tijd veel beelden van naakte vrouwen gemaakt, die titels kregen die ze eerbaar maakten. “Dit is niet zomaar een naakte vrouw om verlekkerd naar te kijken, dit is Venus”, zou er bij wijze van spreken dan worden gezegd. Dit werk van Puckey lijkt precies op Bartolini’s Nymf met Schorpioen, waarin een jong meisje door een schorpioen in haar voet is gestoken. Beide meisjes hebben precies dezelfde houding en zijn uit marmer gehouwen. Toch verwijst Bartolini’s beeld naar natuur en onschuld, terwijl het meisje in dit beeld ineens een pistool vasthoudt. Hiermee speelt Puckey met het moderne, platte idee van chicks & guns. Ook in onze tijd gebruiken we soms een verhaal als excuus om gewoon naar vrouwelijk naakt te kijken – denk bijvoorbeeld aan Kill Bill of Lara Croft. In die zin laat dit beeld de overeenkomsten zien tussen onze tijd en de Renaissance. Tegelijkertijd wordt er, doordat het zo openlijk seksueel, banaal en gewelddadig is, afbreuk gedaan aan de zogenaamd integere boodschap uit die tijd.’
Tekst loopt door onder afbeelding
Kunstenaar: Thom Puckey
Fotografie: Frederique Sursock
Dat maakt het beeld heel banaal.
‘Dat is ook de bedoeling! In die zin is het een typisch postmodern werk: het probeert alles wat het modernisme karakteriseert omver te werpen. Het modernisme wordt getekend door de geniale mannelijke, individuele kunstenaar die met elitaire materialen werkt. Waar beelden van Bartolini hoogstaande concepten als liefde en schoonheid personificeren, is dit meisje misschien de personificatie van een generatie die juist voortdurend besluiteloos is.’
