Home 03-2016
Wijsgerig Perspectief - #3 2016

03-2016

Wetenschapsfilosofie in actie

Onterecht levenslang Ton Derksen

Meer wetenschap in de politiek De Regt en Dooremalen

Psychiatrie en conventies Van Loo en Romeijn

Kennis over deel en geheel Jelte van Andel

Cover afbeelding voor 03-2016
Column

De estafette: modale kennis

‘De wereld is alles wat het geval is’, zo begint Wittgensteins Tractatus. Op het eerste gezicht klinkt dat geloofwaardig. Immers, wat zou de wereld anders moeten zijn dan datgene wat het geval is?   Toch zeker niet datgene wat niet het geval is? Maar zoals zo vaak in… Read More

Lees meer
Column

Modale kennis 

‘De wereld is alles wat het geval is’, zo begint Wittgensteins Tractatus. Op het eerste gezicht klinkt dat geloofwaardig. Immers, wat zou de wereld anders moeten zijn dan datgene wat het geval is? Toch zeker niet datgene wat niet het geval is? Maar zoals zo vaak in de filosofie, is datgene wat op het eerste gezicht simpel… Read More

Lees meer
Korte uitleg

Filosofie en beeld: ‘Wie ben ik’ of ‘waar is de wc?’

Onze wereld is vergeven van pictogrammen. Dat zijn afbeeldingen die, volgens de definitie, de plaats innemen van tekst. We zien ze vooral op stations, vliegvelden en in andere openbare ruimtes. Daar is zulke beeldtaal gewenst, omdat de reiziger, weggebruiker, congresbezoeker of welke voorbijganger dan ook in een oogopslag kan zien wat er bedoeld wordt – onafhankelijk van moedertaal, vaderland, leeftijd en… Read More

Lees meer
Essay

Uitgelezen: De vreemde vrijheid

Vrijheid is een term die een filosoof niet lichtzinnig in de mond kan nemen. Traditioneel gezien wordt er een onderscheid gemaakt tussen negatieve vrijheid (vrij van externe obstakels die je zelfverwerkelijking inperken) en positieve vrijheid (vrij om je eigen vermogens in te zetten). In het essay De vreemde vrijheid. Nieuwe betekenissen van vrijzinnigheid en humanisme in de 21ste eeuw… Read More

Lees meer
Kennis over deel en geheel
Kennis over deel en geheel
Essay

Kennis over deel en geheel

Zit er systeem in de wijze waarop kennis over onderdelen bijdraagt aan kennis over een groter geheel? En is dat andersom, van groter geheel naar losse onderdelen, het geval? Jelte van Andel licht het toe. In de empirische wetenschappen is de door onze zintuigen waarneembare werkelijkheid het onderwerp van onderzoek. De werkelijkheid is… Read More

Lees meer
Essay

Psychiatrie en conventies

Filosofische inzichten die ontwikkeld zijn voor de ene discipline, kunnen soms ook worden toegepast op een ander discipline. Hanna van Loo en Jan-Willem Romeijn laten zien dat de psychiatrie wat kan leren van de natuurkunde: conventies beïnvloeden kennis. Psychiatrische patiënten hebben vaak twee of meer psychiatrische stoornissen tegelijkertijd: er is sprake van veel… Read More

Lees meer
Essay

Meer wetenschap in de politiek

Elke politieke partij heeft een eigen wetenschappelijk bureau. Maar in hoeverre kloppen de onderzoeksresultaten van die bureaus? Het lijkt erop dat partij-ideologie boven de wetenschappelijke methode wordt gesteld, schrijven Herman de Recht en Hans Dooremalen.   In 1788 was de Franse staat bankroet en heerste er hongersnood in… Read More

Lees meer
Onterecht levenslang
Onterecht levenslang
Hoofdartikel

Onterecht levenslang

De redeneringen van juristen zitten vol fouten, volgens wetenschapsfilosoof Ton Derksen. De vraag wie een moord heeft gepleegd, vraagt om empirisch onderzoek. Juristen zijn daar niet in opgeleid. Het gevolg: onschuldige mensen achter de tralies. Mij wordt wel eens verweten: wat weet jij nou van het strafrecht? De directe… Read More

Lees meer

Ten geleide: Wetenschapsfilosofie in actie

Wat is wetenschappelijk kennis en hoe komt die tot stand? In de (analytische) wetenschapsfilosofie worden deze vragen alleen in samenhang beantwoord. Kennis is alleen wetenschappelijke kennis als die op wetenschappelijk deugdelijke wijze tot stand is gekomen, of althans zo gereconstrueerd kan worden. Daarbij wordt dus een onderscheid gemaakt tussen het feitelijke… Read More

Lees meer