Jacques Rancière is een erfgenaam van een (grotendeels linkse) traditie van kritiek van het representatiebegrip. Zo bekritiseerde Marx representatie als ‘een heel specifiek product van de moderne bourgeois maatschappij’, die gebaseerd is op de scheiding tussen staat en maatschappij. Auteurs als Antonio Negri, de jonge Claude Lefort en Cornelis Castoriadis, tijdgenoten van Rancière, trachtten vormen van (zelf-)emancipatie te denken zonder een beroep te doen op representatie. Die voert immers altijd weer een onderscheid in tussen zij die denken en zij die uitvoeren; een machtsverhouding die echte emancipatie in de weg staat. Rancières vroege werk baadt in dezelfde sfeer. Hij brak met zijn leermeester Althusser onder meer omwille van de rol die deze toekende aan de intellectuelen in het leiden van het proletariaat (1974). Hij flirtte kort met het maoïsme, maar verwierp ook hier de claim van maoïstische arbeiders-studenten dat zij de ‘ware’ identiteit van het proletariaat zouden vertegenwoordigen. Ook de zogenoemde Nouveaux Philosophes, die pretendeerden te spreken in naam van het volk dat gebukt ging onder het totalitarisme, bleken voor Rancière uiteindelijk in hetzelfde bedje ziek te zijn (1989: xx).
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Representatie en contestatie: Jacques Rancière over democratie
Door Matthias Lievens op 06 november 2014
Relevante berichten


Een kerk voor het vrije woord
De Balie opende vorige week zijn deuren als gebedshuis, op grond van een heilig geloof in democratie, de rechtsstaat en de heilzame, bindende werking van cultuur. Waarom zou een cultuur- en debatcentrum zich anno 2022 geen seculiere kerk mogen noemen? We vroegen het Balie-directeur Yoeri Albrecht en Denker des Vaderlands Paul van Tongeren.


De voddenraper
Beeldende kunst prikkelt niet alleen de zintuigen, maar ook de geest. In beelddenken bespreekt een auteur tot welke filosofische reflecties een beeldend werk aanzet.


Politieke verantwoordelijk-heid
Wat beweegt ons denken? In deze rubriek verschijnen de mooiste odes van het digitale platform Bij Nader Inzien in druk.


Waarom we volgens Habermas geen riskant pokerspel met Rusland moeten spelen
In Duitsland willen voormalig pacifisten dat de regering-Scholz meer wapens levert aan Oekraïne. De Duitse filosoof Jürgen Habermas ergert zich aan hun morele verontwaardiging. Volgens Habermas-kenner René Gabriëls pleit de politiek denker voor redelijkheid in een machtsstrijd die allesbehalve redelijk is.