‘Omdat je daar niet aan denkt.’ Zo reageert John de Mol in januari 2022 op de ontluisterende getuigenissen van seksueel wangedrag bij The Voice of Holland die werden gepresenteerd in een speciale aflevering van BOOS. Journalist Tim Hofman vraagt hem of er ook procedures waren, richtlijnen om seksueel grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan. Nee, officiële procedures waren er niet, reageert de Mol. Voor hem was dat ook niet nodig, want het was simpelweg ondenkbaar dat zoiets in zijn bedrijf zou gebeuren.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Ik struikelde erover, die ondenkbaarheid. Het is hetzelfde sentiment dat onder veel reacties op de aflevering lijkt te liggen: dat je het nog steeds niet kan geloven, dat het schokkend is en verbijsterend. De Mol zegt het zelf over de aantijgingen tegen Marco Borsato. ‘Ik kan het me gewoon niet voorstellen.’
Eigenlijk geloof ik hem wel, wanneer hij dat zegt. Filosofe Sara Ahmed heeft het in haar werk vaak over oriëntatie: waar je je op richt, bepaalt wat wel en niet zichtbaar is. Of een seksistische opmerking je opvalt, of dat je die als normaal ziet en weglacht. Zo’n oriëntatie is geen neutraal gegeven en wordt versterkt door sociale en institutionele normen. Ahmed beschrijft bijvoorbeeld in haar boek ‘Complaint!’, hoe instituties als de universiteit het haast onmogelijk maken om ervaringen van discriminatie en seksueel wangedrag effectief te uiten, zelfs als er (in elk geval op papier) wel procedures zijn.
Wanneer iets zo ondenkbaar is dat het simpelweg niet mag bestaan, dan wordt degene die het wel ervaart, zelf het probleem. Niet zo gek dat slachtoffers van seksueel wangedrag, of van ander grensoverschrijdend gedrag en discriminatie, niet massaal hun mond opentrekken. Natuurlijk kan De Mol het zich niet voorstellen, heeft hij het zelf nooit gevoeld, zelfs geen signaal gekregen. En dat komt hem bijzonder goed uit: zo hoeft er ook niets te veranderen.
Literatuurlijst
• Ahmed, S. (2006). Queer Phenomenology: Orientations, Objects, Others. Durham & London: Duke University Press.
• Ahmed, S. (2021). Complaint! Durham: Duke University Press.
