Home 03-2016
Filosofie Magazine - Maart 2016

03-2016

Meten als levenskunst ‘Ik hecht aan mijn data’

Verslaafde samenleving
Bernard Stiegler over massaconsumptie

Roaring nineties
Tijdperk van decadentie en Derrida

Opnieuw beginnen
Kun je met het verleden breken?

Wittgenstein – ‘Het gaat niet om wat ik zeg, maar waarom ik het zeg’
 

Cover afbeelding voor 03-2016
Voorwoord: Health-app
Voorwoord: Health-app
Column
Voor leden

Voorwoord: Health-app

Een maand lang verzamelde redacteur Nele Goutier data over haar slaap, eetgewoonten, stresslevels en lichaamsbeweging. Ze ging te rade bij techniekfilosofen en las Michel Foucault. Ze wilde antwoord op één vraag: word ik gelukkiger door uitgebreide zelfmeting?  Het is de droom van zorgverzekeraars en overheden, en technisch is het… Read More

Lees meer
Stelling: Onze samenleving heeft een doorgeslagen meetfetisjisme
Stelling: Onze samenleving heeft een doorgeslagen meetfetisjisme
Korte uitleg
Voor leden

Stelling: Onze samenleving heeft een doorgeslagen meetfetisjisme

Ons panel, bestaande uit Elize de Mul, Paul van Tongeren en Alicja Gescinska, reageert iedere maand op een stelling.   Elize de Mul Promovendus techniekfilosofie, Leiden Voorheen gold het adagium ‘meten is weten’ vooral voor dingen buiten de mens om. Dingen die ons… Read More

Lees meer
Denkfouten: Wij-bakken
Denkfouten: Wij-bakken
Korte uitleg
Voor leden

Denkfouten: Wij-bakken

Maarten Boudry en Jeroen Hopster belichten beurtelings klassieke en eigentijdse denkfouten. Iemand betrapt je op een denkfout; wat doe je? Probeer vooral niet de bal terug te kaatsen (‘Jij redeneert ook krom!’), of je bezondigt je meteen aan een tweede denkfout: de jij-bak, oftewel, de tu quoque-drogreden. Kinderen hebben… Read More

Lees meer
4 vragen aan… Ap Dijksterhuis
4 vragen aan… Ap Dijksterhuis
Interview
Voor leden

4 vragen aan… Ap Dijksterhuis

Wat moeten we doen? Tips van psycholoog Ap Dijksterhuis. ‘We worden gelukkiger van ervaringen dan van dingen.’ 1. Wat kan ik weten? ‘Geluk meten is niet zo gemakkelijk. Geluk is geen momentopname. Het is wat anders dan genot of plezier, dat zijn stemmingen die zo weer voorbij kunnen zijn. Read More

Lees meer
Stine Jensen: Woede
Stine Jensen: Woede
Column
Voor leden

Stine Jensen: Woede

De laatste tijd duiken steeds meer pleidooien op voor de herwaardering van woede. De Duits-Koreaanse filosoof Byung Chul Han constateert in De vermoeide samenleving dat woede taboe is in de westerse positieve yes we can-samenleving. Dat is zonde, want woede biedt de mogelijkheid tot transformatie. Wie boos is… Read More

Lees meer
‘Ik leef bewuster door mijn self-tracking-app’
‘Ik leef bewuster door mijn self-tracking-app’
Hoofdartikel
Voor leden

‘Ik leef bewuster door mijn self-tracking-app’

Vier weken lang meet filosoof Nele Goutier met apps en sensoren haar hartslag, haar stressniveau en nog veel meer. Ze vraagt zich af: leiden apps tot zelfinzicht, of dwingen ze ons tot aanpassing?

Lees meer
Wat doen getallen met ons?
Wat doen getallen met ons?
Essay
Voor leden

Wat doen getallen met ons?

We leven in een tijdperk van machtige cijfers. Geven die ons alleen maar meer inzicht, vraagt Jeroen Hopster zich af, of scheppen ze ook een nieuwe wereld? En hoe wenselijk is dat?  Targets op de werkvloer, peilingen in de politiek en citatie-aantallen in de wetenschap: steeds vaker zijn getal en… Read More

Lees meer
Filosoferen met kinderen: ‘Kun je gedachten meten?
Filosoferen met kinderen: ‘Kun je gedachten meten?
Korte uitleg
Voor leden

Filosoferen met kinderen: ‘Kun je gedachten meten?

Maaike Merckens Bekkers en Sabine Wassenberg runnen samen Wonder-Why, een organisatie met als doelstelling om het filosoferen met kinderen en jongeren te stimuleren. Iedere maand leggen zij een thema voor aan de klas. Deze maand spreekt zij over de vraag ‘Kun je gedachten meten?’ Terwijl ik naar buiten loop,… Read More

Lees meer
Ludwig Wittgenstein filosoof
Ludwig Wittgenstein filosoof
Historisch Profiel

Wittgensteins weigering om te springen

Wittgenstein zocht niet zoals andere filosofen naar een hogere werkelijkheid, maar keerde terug naar de rommelige alledaagsheid – op een briljante manier.

Lees meer
Marli Huijer: Muziektechnologie
Marli Huijer: Muziektechnologie
Column
Voor leden

Marli Huijer: Muziektechnologie

Mijn cd-speler is stuk. Er komen alleen nog losse flarden muziek uit. Een paar jaar geleden had de lade het al begeven en moest je hem met een fonduevork openen. Maar ik kon het niet over mijn hart verkrijgen hem weg te doen. De cd-speler hoort al meer dan de… Read More

Lees meer
Maarten Doorman kunst Rijksmuseum
Maarten Doorman kunst Rijksmuseum
Interview
Voor leden

‘Kunst is een oefening om je de wereld anders voor te stellen’

Filosoof Maarten Doorman vindt dat we het Rijksmuseum maar beter kunnen sluiten. Hij houdt een pleidooi voor hedendaagse, geëngageerde kunst. ‘Ja, die kan ons zelfs verheffen.’

Lees meer
Bert Keizer: Spaghetti
Bert Keizer: Spaghetti
Column
Voor leden

Bert Keizer: Spaghetti

Filosofie kan niet zonder dagelijks leven, maar dagelijks leven redt het wel zonder filosofie. Daarom doen we eerst dagelijks leven. Laatst hoorde ik dat het voorwiel van een fiets een grotere afstand aflegt dan het achterwiel. En dat een dispuut tussen twee theologen lijkt op twee kale mannen die om… Read More

Lees meer
Bernard Stiegler filosoof
Bernard Stiegler filosoof
Interview
Voor leden

Bernard Stiegler: ‘We zijn onszelf kwijtgeraakt’

Op 26-jarige leeftijd werd Bernard Stiegler veroordeeld voor meerdere gewapende bankovervallen. Zijn motief: hij had het gevoel te bestaan verloren. ‘Dat gevoel van leegte is tekenend voor onze samenleving van consumptie en marketing.’

Lees meer
Dromen over een nieuw begin
Dromen over een nieuw begin
Verhaal

Dromen over een nieuw begin

Zitten we in onze tijd van DNA meer dan ooit vastgeklonken aan ons verleden en onze genen? Rüdiger Safranski over opnieuw beginnen, een nieuwe liefde en een nieuwe identiteit.

Lees meer
Jannah Loontjens: ‘Ik leidde een dubbelleven’
Jannah Loontjens: ‘Ik leidde een dubbelleven’
Interview
Voor leden

Jannah Loontjens: ‘Ik leidde een dubbelleven’

Na een onstuimige hippiejeugd vol verhuizingen werd Jannah Loontjens volwassen in de jaren negentig. Een tijd waarin ze nergens écht bij hoorde. Nu zegt ze: ‘Ik heb in de filosofie mijn thuis gevonden.’   ‘Vroeger was dit het toilet’, merkt Jannah Loontjens op over de hoektafel die ik… Read More

Lees meer
Nietzsches strijd
Nietzsches strijd
Recensie
Voor leden

Nietzsches strijd

Met de dood van God is het fundament verdwenen onder onze waarden, betoogde Nietzsche. Zijn uitweg: omarm het leven, ook het lijden. Zeg me wat je nodig hebt en ik zal er een citaat van Nietzsche bij leveren’, schreef Kurt Tucholsky, de Duitse journalist en schrijver van vele… Read More

Lees meer
Is de wereld aan het vernegeren?
Is de wereld aan het vernegeren?
Recensie
Voor leden

Is de wereld aan het vernegeren?

Achille Mbembe schreef een ‘kritiek van de negerrede’. Zijn boek kon Stephan Sanders niet overtuigen: ‘Mbembes generalisaties doen de geschiedenis van de zwarte ontmenselijking vervagen.’ Eerst de titel; die roept meteen reminiscenties op aan Immanuel Kant en zijn drie fameuze Kritieken. Mbembe zet daarmee niet bepaald bescheiden in. Read More

Lees meer
Het spel van de filosofie
Het spel van de filosofie
Recensie
Voor leden

Het spel van de filosofie

Zet een filosofiespel aan tot filosoferen? Filosofie Magazine-redacteur Naciye Karaalioglu test het net verschenen filosofiespel Nomizo. Niet alleen denken is belangrijk, vindt ze uit, soms moet je ook met de vuist op tafel slaan.  ‘In de categorie Natuur en Techniek: is alles in de wereld maakbaar?’, lees ik hardop voor van… Read More

Lees meer
‘Schoonheid is niet in de mode, helaas’
‘Schoonheid is niet in de mode, helaas’
Recensie
Voor leden

‘Schoonheid is niet in de mode, helaas’

‘Kijk eens naar die duikende en draaiende zwaluwen, of de kleuren van het vulkanisch gebergte waar ze groeien.’ Nick Zangwill over kunst die nog mooi mocht zijn. Schatten worden niet alleen door mensen begraven. Een enorme vulkaanuitbarsting bedolf het Griekse eiland Santorini rond 1600 v.Chr. onder tientallen meters lava. Bij… Read More

Lees meer