02-2016
Bestaat het mannenbrein?
Marli Huijer ontdekt het meisje in Dick Swaab
Verlossing
Volgens Roger Scruton heb je daar geen God voor nodig
Dimitri Verhulst
‘Ik ontleen veel vreugde aan mijn zonloze bestaan’
Walter Benjamin – De flaneur is een verzamelaar van dingen zonder nut
Filosoferen met kinderen: zit pianotalent in je brein?
Het is een dinsdagmiddag, een school in Westerpark, groep 8. We hebben het over de vraag wat talent is en waar het precies zit. Stijn zegt: ‘Het talent om piano te spelen zit in je hersenen. Zelfs als je nooit piano gaat spelen omdat je bijvoorbeeld geen piano hebt thuis,… Read More
Voorwoord: Grenzen
Zonder grenzen geen vrijheid. Dat is een belangrijk punt van veel filosofen, zoals Georg Hegel, John Stuart Mill en Hannah Arendt. Vrijheid is niet zomaar kunnen doen wat je wilt, maar iets verwerven – ook al betekent dat grenzen stellen, soms onthouding. Vrijheid is niets waard… Read More
Stelling: De betekenis van het brein wordt overschat
Ons panel, bestaande uit Elize de Mul, Paul van Tongeren en Alicja Gescinska reageert iedere maand op een actuele stelling. Elize de Mul Promovendus techniekfilosofie, Leiden ‘Wij zijn ons brein’: die lekkerbekkende kreet belichaamt een aantrekkelijke belofte. Een oplossing voor een oeroud filosofisch raadsel: op… Read More
Denkfouten: Digitaal ‘ik’ vs echt ik
Maarten Boudry en Jeroen Hopster belichten beurtelings klassieke en eigentijdse denkfouten. Ons digitale ‘ik’ is geen kopie van het ‘ik’ uit ons dagelijks, niet-digitale leven. Vaak is het een opgepoetste versie daarvan: gestileerd, de slechte momenten uitgefilterd, de mooie plaatjes behouden, met honderden Facebookvrienden. Dat kan cynische reacties uitlokken. Read More
4 vragen aan… Dimitri Verhulst
‘God is een wraakzuchtig, intolerant wezen, geobsedeerd door nakomelingen.’ Dimitri Verhulst herschreef de Thora, de eerste vijf Bijbelboeken. Bij hem werd de Bijbel een Bloedboek. 1. Wat kan ik weten? ‘Ik ben geen interpreet… Read More
Stine Jensen: Testosteron
En weer schiet de witte man tekort. Dit ‘testosteronluwe’ exemplaar dat ‘vooral opgewonden raakt van wijnproeverij, hobo-lessen en een cursus mindfulness’ beschermt de westerse vrouw niet tegen een horde opgeschoten ‘exotische’ mannen die haar betast en belaagt. Witte mannen zouden weer moeten doen waarvoor ze gebouwd zijn: to protect en… Read More
Bestaat het mannenbrein dan toch?
Dick Swaab, Nederlands bekendste hersenwetenschapper in debat met Denker des Vaderlands Marli Huijer over creativiteit, vrouwenbreinen en opvoeding. Plus: vier bijzondere fragmenten uit het nieuwe boek van Swaab. Zij begon haar carrière als methadonarts, was coördinator van de Junkiebond, werd hoogleraar filosofie en schreef verscheidene boeken, onder meer over… Read More
De definitieve battle over de vrije wil
Bestaat de vrije wil nu wel of niet? Binnenkort gaan topexperts Dick Swaab en de Amerikaanse filosoof Daniel Dennett daar in Haarlem over in debat. Pikant detail: Swaab komt voor in Dennetts ‘schurkengalerij van wetenschappers die ernaast zitten’.
Marli Huijer: Lustprincipe
Een vreemdeling die ons land bezoekt zou kunnen denken dat Nederland een seksueel luilekkerland is, waar je aan iedere vinger een geliefde kunt dragen. Treuren om liefdesrelaties is hier nauwelijks nodig, want de volgende geliefde staat al weer klaar. De cijfers lijken de vreemdeling gelijk te geven: van de Nederlanders… Read More
Jong van geest? Schrik dan niet van de ouderdom!
Steeds meer willen we eeuwig jong zijn. Maar wie jong van geest is, zal volgens Bas Nabers juist ook de ouderdom waarderen. Toen ik vijf was, wilde ik altijd vijf blijven. Ik kon me best voorstellen dat volwassen-zijn voordelen had, maar wat me bezighield, was dat ik geen vat had… Read More
Bert Keizer: Toekomstvoorspeller
Roz Chast schreef een nietsontziende beeldroman over haar ouders onder de titel: Can’t We Talk about Something More PLEASANT? waarmee ze de houding van haar ouders tegenover hun naderende dood genadeloos neerzet. Het is een onthutsend relaas over gebeurtenissen die net zo alledaags zijn als regen, maar als je ze… Read More
Roger Scruton: ‘Op het moment van dreigend verlies ervaren we de waarde van alles’
‘We worden heel teder tegenover een wereld die op het punt van verdwijnen staat,’ zegt Roger Scruton. Engelands meest conservatieve filosoof over het heilige in een goddeloze wereld.
Walter Benjamin: al het nuttige is betekenisloos
Stuurde Benjamin aan op zijn eigen pech, om maar niet nuttig te hoeven zijn? Een portret van een van Duitslands meest raadselachtige denkers.
Paul van Tongeren: ‘Je voelt je bijna ongemakkelijk als je dankbaar bent’
Dankbaar bij de geboorte van je kind, of vanwege een goede gezondheid? Maar hoe kan dat zonder iemand tot wie je die dank richt? Ethicus Paul van Tongeren over een gevoel dat onder druk staat.
De kunst van het loslaten
Laat los, doe niets, leert de taoïstische filosofie ons. Dat is bepaald geen oproep tot passiviteit, maar vooral een poging om zaken op hun beloop te laten. Wie kennis maakt met de taoïstische filosofie, stuit meer dan eens op een paradox. Je kunt beginnen bij de lessen van grondlegger… Read More
Vrij zijn is authentiek leven
Vrijheid is niet allereerst het vermogen om keuzes te maken, redeneert Gerard Visser in zijn nieuwste boek. ‘Een wezen is vrij’, betoogt hij, ‘wanneer het in zijn element is.’ Leest u dit artikel uit vrije wil? Bespaar u het denkwerk, want twee recente titels geven het antwoord al: Wij zijn… Read More
Boeken om naar uit te kijken
De tendens wordt elk jaar sterker: filosofische boeken verschijnen in april, of anders wel in maart of mei. April is de maand van de filosofie, en dus ook van het filosofische boek. Wat kunnen we deze april verwachten? Zes boeken in de aanbiedingscatalogi van de uitgevers vielen dit jaar in… Read More
Een goed gesprek met Montaigne
Montaigne leert mij nederig te zijn’, vertelt acteur Koen De Sutter die de komende maanden Michel de Montaigne vertolkt. Filosoof en schrijver van het stuk Alexander Roose meent dat ‘Montaigne ons leert om te gaan met een veranderende wereld’. Een voorstelling over Montaigne – een monoloog. Wat… Read More
Kunst of porno?
Is Therese van Balthus een kritiek op pornografie, of is het zelf pornografisch? Kunstfilosoof Sondra Bacharach pleit de Franse schilder vrij. Iedereen is opgewonden omdat je de onderbroek van het meisje kunt zien, schamperde de Franse schilder Balthus (1908-2001) wanneer hem gevraagd werd naar de erotische lading van Thérèse. Read More
Ontdek Filosofie Magazine de eerste maand gratis!
Probeer een (online) abonnement voor minimaal 3 maanden en ontvang de eerste maand gratis!