Home 11-2019
Filosofie Magazine - November 2019

11-2019

Het leven krijgt gewicht doordat het tijdelijk is. Toch zoekt de mens al sinds mensenheugenis naar manieren om eeuwig te leven. In het november-nummer onderzoeken we die pogingen en de vraag of onsterfelijk zijn wel zo wenselijk is. Verder in dit nummer: een interview met schrijver en filosoof Jonathan Safran Foer over hoe we het klimaat kunnen redden, een historisch profiel van Zeno en Marcus Aurelius – twee denkers van wie we ook vandaag nog veel blijken te kunnen leren.
Cover afbeelding voor 11-2019
Voorwoord: Wijs sterven
Voorwoord: Wijs sterven
Hoofdartikel
Voor leden

Voorwoord: Wijs sterven

‘Ach, Heer, leer ons bedenken dat wij eens sterven moeten, opdat wij wijs worden.’ Het is een strofe uit de Actus Tragicus, de mooiste cantate die Johann Sebastian Bach ooit heeft geschreven. Het wordt er stevig ingewreven: ‘Het is het oude verbond: mens, gij moet sterven!’ Gelukkig wacht bij Bach… Read More

Lees meer
Column: De eeuwige sleur
Column: De eeuwige sleur
Voor leden

Column: De eeuwige sleur

Een van de beste eigenschappen van het leven is dat het voorbijgaat. Het is een wijsheid die me als kind angst inboezemde. Mijn moeder hield mijn hand vast, blies erover en zei: ‘Dat is het leven. Hier begint het en daar eindigt het al. Als een wind die zo voorbijwaait.’… Read More

Lees meer
Amazone Jezus
Amazone Jezus
Moreel dilemma
Voor leden

Moreel dilemma: is de Amazone alleen van Brazilië?

Na hevige bosbranden in de Braziliaanse tropen is er internationale discussie losgebroken: wie mag zich eigenlijk met het regenwoud bemoeien?

Lees meer
‘De mens is niet eenduidig’
‘De mens is niet eenduidig’
Interview
Voor leden

‘De mens is niet eenduidig’

De hartstilstand die Fokke Obbema (56) in 2017 kreeg, veranderde zijn kijk op het bestaan. Na zijn herstel schreef de journalist van de Volkskrant een interviewserie met als eerste vraag: ‘Wat is de zin van het leven?’   Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel… Read More

Lees meer
De dood dwingt ons te leven
De dood dwingt ons te leven
Verhaal
Voor leden

De dood dwingt ons te leven

Kunnen we ontsnappen aan de dood? En wat zou een eeuwig leven met de mens doen? Vijf filosofen en hun ideeën over (on)sterfelijkheid. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag… Read More

Lees meer
Waarom ­we blij ­moeten zijn met onze sterfelijkheid
Waarom ­we blij ­moeten zijn met onze sterfelijkheid
Essay
Voor leden

Waarom ­we blij ­moeten zijn met onze sterfelijkheid

Als onsterfelijkheid niet alleen onmogelijk is, maar ook nog eens onwenselijk, is het dan niet beter om onze sterfelijkheid gewoon te accepteren? Hoe zou het zijn om onsterfelijk te zijn? Als je de roman Alle mensen zijn ­sterfelijk van Simone de Beauvoir leest, kom je algauw tot de ontdekking… Read More

Lees meer
Ad Verbrugge filosoof transhumanisme transhumanisten
Ad Verbrugge filosoof transhumanisme transhumanisten
Interview
Voor leden

‘Als de tijd niet dringt, verliest het leven aan gewicht’

Transhumanisten dromen van het eeuwige leven. Moet je dat wel willen, zo’n grenzeloze mens? Een gesprek met filosoof Ad Verbrugge.

Lees meer
illustratie Silicon Valley meta wetenschappers
illustratie Silicon Valley meta wetenschappers
Essay
Voor leden

Sovjets in Silicon Valley

Google en Amazon ontdekken de onsterfelijkheid. Daarmee vertonen de kapitalisten van Silicon Valley verbazingwekkend veel gelijkenis met de communistische denkers van honderd jaar geleden.

Lees meer
‘De mens is te dom om zichzelf te verbeteren’
‘De mens is te dom om zichzelf te verbeteren’
Verhaal
Voor leden

‘De mens is te dom om zichzelf te verbeteren’

Is de wetenschappelijke zoektocht naar onsterfelijkheid eigenlijk een vorm van religieus escapisme? Twee laboratoriummuizen zijn het er nog niet over eens. Laboratorium voor onsterfelijkheidsonderzoek, nacht. In twee glazen bakken rennen de grijze muizen Henry en William in hun loopradjes in een verlaten laboratorium waar verjongings­experimenten worden gedaan. Henry Ik tintel… Read More

Lees meer
Column: wijzen en wijsneuzen
Column: wijzen en wijsneuzen
Column
Voor leden

Column: wijzen en wijsneuzen

Een van de raadselachtigste teksten over onsterfelijkheid komt uit Plato’s dialoog Phaedrus. Ik kwam de passage laatst tegen in een logicaleerboek. Ik citeer: ‘De ziel is onsterfelijk. Immers, alles wat altijd in beweging is, is onsterfelijk.’ Bijbehorende vraag aan de filosofiestudent die logica onder de knie moet krijgen: is dit… Read More

Lees meer
‘In de slaap­kamer jezelf blijven is absurd’
‘In de slaap­kamer jezelf blijven is absurd’
Interview
Voor leden

‘In de slaap­kamer jezelf blijven is absurd’

Ype de Boer deed een filosofisch erotisch experiment dat afrekent met identiteit als vastliggend idee.    Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste verhalen over… Read More

Lees meer
Column: Het laatste mannetje
Column: Het laatste mannetje
Column
Voor leden

Column: Het laatste mannetje

Je mag kiezen: óf je bent onsterfelijk, maar dan zul je je niet voortplanten. Óf je krijgt kinderen, maar dan ga je dood. Wie, zoals ik, een leuk kind heeft, aarzelt niet lang. Een kind geeft het leven zin. En een leven dat zich eindeloos uitstrekt en elke urgentie… Read More

Lees meer
‘Je hebt elke dag drie kansen om de wereld te redden’
‘Je hebt elke dag drie kansen om de wereld te redden’
Interview
Voor leden

‘Je hebt elke dag drie kansen om de wereld te redden’

Klimaatverandering voorkomen is bijna onmogelijk, volgens schrijver Jonathan Safran Foer. Voor wie toch een poging wil wagen, heeft hij een advies: vraag je eens af of je echt niet kunt ontbijten en lunchen zonder vlees en zuivel. Een stamgast is hij er inmiddels. Schrijver en filosoof Jonathan Safran Foer beweegt… Read More

Lees meer
Zeno Hajo de Reiger filosoof oprichter stoa stoïcijn stoïcijnen
Zeno Hajo de Reiger filosoof oprichter stoa stoïcijn stoïcijnen
Historisch Profiel
Voor leden

Zeno’s ­levenslessen

Maak je niet druk om wereldse zaken, verkondigde de Cyprioot Zeno van Kition. Die gedachte werd de basis van het stoïcijnse gedachtegoed.

Lees meer
Marcus Aurelius Hajo de Reiger keizer filosoof stoa stoïcijn stoïcijnen
Marcus Aurelius Hajo de Reiger keizer filosoof stoa stoïcijn stoïcijnen
Historisch Profiel

Marcus Aurelius: keizer van de rede

In de tweede eeuw na Christus maakte keizer Marcus Aurelius notities over een onthechte levensfilosofie die ons nog steeds inspireren.

Lees meer
Het juk van de vrijheid
Het juk van de vrijheid
Recensie
Voor leden

Het juk van de vrijheid

Schrijver en filosoof Jannah Loontjens bespreekt de filosofen die haar aan het denken hebben gezet. Het doel van je leven mag je zelf bepalen, volgens Sartre. De verantwoordelijkheid die daarmee gepaard gaat is voor Jannah Loontjens wat al te dwingend. Dit artikel is exclusief voor abonnees… Read More

Lees meer
Een béétje filosoof spreekt Engels
Een béétje filosoof spreekt Engels
Voor leden

Een béétje filosoof spreekt Engels

Een objectieve geschiedenis van de filosofie schrijven is onmogelijk. De Britse filosoof Grayling brengt dit inzicht allerminst aan het wankelen. Het vuistdikke De geschiedenis van de filosofie van A.C. Grayling (1949) is niet de eerste poging de complete historie van de wijsbegeerte in kaart te brengen. Tussen 1946 en 1974… Read More

Lees meer
Het is tijd voor een nieuwe manier van herinneren
Het is tijd voor een nieuwe manier van herinneren
Recensie
Voor leden

Het is tijd voor een nieuwe manier van herinneren

De westerse, witte manier waarop we herdenken is aan herziening toe, betoogt Simon(e) van Saarloos in Herdenken herdacht. Wie wil, kan elke dag wel iets herdenken. Maar zien we ook steeds meer discussie over wat we moeten en mogen herdenken. Zijn de Hollandse zeehelden echt zo heldhaftig dat ze… Read More

Lees meer
Micha Wertheim cabaretier kunst
Micha Wertheim cabaretier kunst
Interview
Voor leden

Het moment dat Micha Wertheim leerde kritisch naar kunst kijken

Micha Wertheim (47) is cabaretier, publicist en radiomaker.

Lees meer