Home 06-2018
Filosofie Magazine - Juni 2018

06-2018

Hebben mannelijkheid en vrouwelijkheid nog een plaats in onze moderne wereld? In het Westen staan de traditionele normen van wat het betekent om man en vrouw te zijn al een tijdje onder druk. Verschillende feministische filosofen betogen dat vrouwen van jongs af aan op een verdrukkende manier gesocialiseerd worden en na #MeToo kwam aan het licht hoe een giftige macho-mannelijkheid nog steeds wijdverspreid is in machtsrelaties. Stine Jensen probeert in dit nummer te formuleren hoe we als mannen en vrouwen met elkaar kunnen omgaan na #MeToo. Welke mannelijkheid en vrouwelijkheid weten we nog te waarderen? En heeft de hetze rond de hashtag eigenlijk wel iets veranderd? De Nigeriaanse socioloog Oyèrónkẹ́ Oyèwùmí kijkt dan weer naar de Nigeriaanse Yorubataal om vast te stellen dat hier geen woorden voor man of vrouw bestaan. Gender is volgens haar een westers en historisch product.

Verder kijken drie jonge vrouwen in deze editie in hun eigen afval en schrikken ze wich rot, is er een historisch profiel over de filosoof van het absurdisme Albert Camus en een interview met de Ethiopische filosoof Workineh Kelbessa over wat we kunnen leren van traditionele Afrikaanse gemeenschappen over natuurethiek.

Cover afbeelding voor 06-2018
Voorwoord: Wildemannen
Voorwoord: Wildemannen
Column
Voor leden

Voorwoord: Wildemannen

Wat wil mijn zoon? Of beter: wat denk ik dat mijn zoon wil? Psychologen bedachten een experiment om dat te bepalen, vertelde de Amerikaanse denker Martha Nussbaum me. We krijgen een baby’tje – een jongen – in roze kleren in onze armen gedrukt met de vraag of we even op… Read More

Lees meer
Het Experiment: Appels die niet bruin worden
Het Experiment: Appels die niet bruin worden
Korte uitleg
Voor leden

Het Experiment: Appels die niet bruin worden

Een appel die niet bruin wordt – is zo’n genetisch gemodificeerde appel een oplossing voor het probleem van voedselverspilling? Illustratie: Bas van der Schot EXPERIMENT Met genetische modificatie kan het enzym verwijderd worden dat het verkleuren veroorzaakt in een appel  ‘Het idee is… Read More

Lees meer
Postuum interview Spinoza: ‘Klimaatverandering is geen verstoring van de natuur’
Postuum interview Spinoza: ‘Klimaatverandering is geen verstoring van de natuur’
Interview
Voor leden

Postuum interview Spinoza: ‘Klimaatverandering is geen verstoring van de natuur’

Eind dit jaar is er weer een grote VN-klimaatconferentie. Maar de uitstoot van de broeikasgassen blijft toenemen, ondanks alle eerdere conferenties en akkoorden. Aan Baruch Spinoza (1632-1677) vragen we hoe het komt dat de mens niet in staat is het tij te keren. Illustratie: Pascal Tieman… Read More

Lees meer
Theatermaker Ward Weemhoff: ‘Ik wil niets moeten’
Theatermaker Ward Weemhoff: ‘Ik wil niets moeten’
Interview
Voor leden

Theatermaker Ward Weemhoff: ‘Ik wil niets moeten’

Theatergroep De Warme Winkel verdiepte zich in een zestiende-eeuwse componist die zijn vrouw en haar minnaar vermoordde. Theatermaker Ward Weemhoff over onderzoek en veeleisendheid. Tekst loopt door onder afbeelding Fotografie: Wouter de Wit Wat kan ik weten? ‘Ik hou enorm van specialisten, van die… Read More

Lees meer
Stine Jensen: Toxisch
Stine Jensen: Toxisch
Korte uitleg
Voor leden

Stine Jensen: Toxisch

In een stuk met de intrigerende titel ‘How White Women Use Strategic Tears to Avoid Responsibility’ in The Guardian stelt Ruby Hamad dat het zwarte vrouwen regelmatig overkomt dat als zij kritiek geven op witte vrouwen, deze witte vrouwen daarvan zo kunnen schrikken (‘Waarom val je me aan?’) dat zij… Read More

Lees meer
Oyèrónké Oyèwùmí socioloog Nigeria Yoruba
Oyèrónké Oyèwùmí socioloog Nigeria Yoruba
Hoofdartikel
Voor leden

In deze Nigeriaanse taal bestaan de woorden ‘man’ en ‘vrouw’ niet

De Nigeriaanse socioloog Oyèrónké Oyèwùmí groeide op in een taal waarin de woorden ‘man’ en ‘vrouw’ niet bestaan. Een genderneutrale taal hoeft dus niet te worden uitgevonden, alleen herontdekt.

Lees meer
Wie is de man? Wie is de vrouw?
Wie is de man? Wie is de vrouw?
Voor leden

Wie is de man? Wie is de vrouw?

Hoe verder na #metoo? Hoe gaan de seksen met elkaar om? Maar ook: wie is de man, wie is de vrouw? Een verhaal van Stine Jensen over macht, empathie en spiritualiteit. Kent u de Proust-questionnaire? Het is een vragenlijst die je ware aard zou onthullen. De Franse schrijver Marcel… Read More

Lees meer
Thijs Lijster: Bal
Thijs Lijster: Bal
Korte uitleg
Voor leden

Thijs Lijster: Bal

Op 8 april werd in de Nieuwe Kerk in Amsterdam een kunstwerk van Jeff Koons beschadigd. Het werk behoorde tot de ‘Gazing Ball’-serie, een reeks reproducties van meesterwerken – in dit geval een Perugino –, waar Koons een spiegelende blauwe bal aan toevoegde. Het was precies die bal, gemaakt van… Read More

Lees meer
Kom je eigen afval eens onder ogen
Kom je eigen afval eens onder ogen
Interview

Kom je eigen afval eens onder ogen

De jonge filosofen Lisa Doeland, Elize de Mul en Naomi Jacobs verdiepen zich in hun eigen afval en schrikken zich rot. Een gesprek over consument­isme en ecorexia. En een oproep tot actie. Ik kom er steeds meer achter dat ik mezelf identificeer met mijn afval’, zegt filosoof Lisa Doeland. Samen… Read More

Lees meer
Bert Keizer: Diepe Hersen Prikkeling
Bert Keizer: Diepe Hersen Prikkeling
Korte uitleg
Voor leden

Bert Keizer: Diepe Hersen Prikkeling

Deep Brain Stimulation, DBS. Hoe gaat zoiets? Je boort een gaatje in de schedel. Die is vrij dik vanwege de erg belangrijke inhoud. Door dat gaatje schuif je een stevig draadje de hersenen in tot een bepaald punt. Daar aangekomen laat je stroomstootjes van de punt uitgaan, waardoor de elektrische… Read More

Lees meer
Workineh Kelbessa: ‘De Oromo (Ethiopië) denken al eeuwenlang groen’
Workineh Kelbessa: ‘De Oromo (Ethiopië) denken al eeuwenlang groen’
Voor leden

Workineh Kelbessa: ‘De Oromo (Ethiopië) denken al eeuwenlang groen’

Als kind had filosoof Workineh Kelbessa niets op met de traditionele wijsheid van de Ethiopische Oromo-gemeenschap. Later ontdekte hij dat de wereld veel zou kunnen leren van hun natuurethiek. Op een zonovergoten dag lopen milieufilosoof Workineh Kelbessa en ik door het centrum van Utrecht naar de Oude Hortus Botanicus… Read More

Lees meer
Albert Camus filosoof existentialisme
Albert Camus filosoof existentialisme
Historisch Profiel

Albert Camus: leven en sterven als een absurde held

De Franse denker en Nobelprijswinnaar Albert Camus vond het leven zinloos en absurd. En juist daarom moet het vol overgave geleefd worden.

Lees meer
Jannah Loontjens Jannah leest
Jannah Loontjens Jannah leest
Jannah leest

Bij Hannah Arendt is het denken ook lijfelijk

In de nachtclub wilde Jannah Loontjens bekeken worden, maar als ze dacht wilde ze juist onzichtbaar zijn. Dankzij Hannah Arendt begrijpt ze waarom.

Lees meer
Misschien heeft die ander wel gelijk
Misschien heeft die ander wel gelijk
Voor leden

Misschien heeft die ander wel gelijk

Helder denken betekent vooral ingaan tegen je al te menselijke neigingen. Alan Jacobs legt uit hoe je dat doet. Boeken over de kunst van het denken zijn gewoonlijk boeken over denkfouten. Het idee dat ik als uitverkoren lezer voortaan alle valkuilen zal vermijden waar ik tot gisteren nog in… Read More

Lees meer
Emil Cioran filosoof pessimist pessimisme
Emil Cioran filosoof pessimist pessimisme
Eenzaamheid
Voor leden

Emil Cioran: Als zwartkijker vitaal in de put

De Roemeense filosoof Emil Cioran heeft een inktzwarte kijk op het leven, maar bezat een enorme scheppingsdrift.

Lees meer
Herbert Marcuse eendimensionale mens Frankfurter Schule
Herbert Marcuse eendimensionale mens Frankfurter Schule
Vrijheid

Close Reading Marcuse: Vrijheid belemmert zelfstandig denken

Techniek en massaconsumptie hebben ons mak en volgzaam gemaakt. Herbert Marcuse probeert de afstomping ten goede te keren.

Lees meer
Georg Simmel en Kaapverdiaanse muziek onthullen de absurditeit van de moderne stad
Georg Simmel en Kaapverdiaanse muziek onthullen de absurditeit van de moderne stad
De stad
Voor leden

Georg Simmel en Kaapverdiaanse muziek onthullen de absurditeit van de moderne stad

‘Wat ik zo verbazingwekkend vond is dat het een kilometer van mijn huis af plaatsvond, en dat het me compleet was ontgaan.’ Socioloog Pauwke Berkers vertelt wat Georg Simmel en Kaapverdiaanse muziek onthullen over de absurditeit van de moderne stad.

Lees meer
Het Moment… dat Foucault je leert hoe je vrienden kan maken
Het Moment… dat Foucault je leert hoe je vrienden kan maken
Voor leden

Het Moment… dat Foucault je leert hoe je vrienden kan maken

Sanne Huysmans (29) is filosoof en schrijver. Rafelen (2017) is haar debuutroman. Fotografie: Merlijn Doomernik ‘Ik heb er altijd moeite mee gehad om me thuis te voelen in sociale situaties. De codes die gelden in sociale contacten en die je een rol opleggen – ik wist… Read More

Lees meer