Home 01-2018
Filosofie Magazine - Januari 2018

01-2018

Moet je zoeken naar je ware zelf? In dit nummer zochten we naar antwoorden bij het boeddhisme. Voor het boeddhisme is het duidelijk: dat zelf bestaat helemaal niet, en je kunt maar beter niet vasthouden aan de illusie van zo’n zekere identiteit. Zonder zelf word je niet alleen een beter mens, je wordt ook nog eens gelukkiger en je kunt beter omgaan met de wereld.

Verder in deze editie onder meer een historisch profiel over John Locke en een essay over Disneyland: hoe de wereld verandert in een pretpark.

Cover afbeelding voor 01-2018
Voorwoord: Compassie
Voorwoord: Compassie
Column
Voor leden

Voorwoord: Compassie

Zou compassie tegenwicht kunnen bieden aan het groeiende wantrouwen en de frustratie en haat van deze tijd? Ik dacht daaraan in Japan – ik had de ongekende luxe om deel uit te maken van een door Filosofie Magazine georganiseerde reis langs boeddhistische tempels en zentuinen. We leerden dat de verschillende… Read More

Lees meer
De Stelling: Kun je met een dubbele nationaliteit loyaal zijn aan Nederland?
De Stelling: Kun je met een dubbele nationaliteit loyaal zijn aan Nederland?
Korte uitleg
Voor leden

De Stelling: Kun je met een dubbele nationaliteit loyaal zijn aan Nederland?

‘Loyaal zijn’ betekent ‘trouw zijn’. De vraag is dus of je tegelijkertijd aan twee partijen trouw kunt zijn, of dat nu landen, opdrachtgevers of liefdespartners zijn. Het antwoord ligt voor de hand: dat kan best, zolang die twee het met elkaar eens zijn. Problemen ontstaan pas wanneer de trouw volgens… Read More

Lees meer
Het Experiment: Geld geven maakt gelukkig
Het Experiment: Geld geven maakt gelukkig
Voor leden

Het Experiment: Geld geven maakt gelukkig

Je vindt een briefje van twintig euro in je winterjas. Koop je een cadeau voor jezelf of geef je het geld weg? Experiment Geld geven aan een ander maakt gelukkiger dan dat bedrag aan jezelf besteden. Zelf voorspellen mensen niet dat geld weggeven aan een ander ze… Read More

Lees meer
Denkfout: Onze generatie bevindt zich op een keerpunt
Denkfout: Onze generatie bevindt zich op een keerpunt
Korte uitleg
Voor leden

Denkfout: Onze generatie bevindt zich op een keerpunt

We bevinden ons op een keerpunt. Het is vijf voor twaalf. Er is een point of no return bereikt. Het beslissende moment is aangebroken. Waarover gaat het precies? Dat kan van alles zijn. Overbevolking, robotisering, bijensterfte, islamisering, het einde van de euro. Telkens opnieuw hoor je dat de… Read More

Lees meer
‘Clichés zijn de smeerolie van de samenleving’
‘Clichés zijn de smeerolie van de samenleving’
Interview
Voor leden

‘Clichés zijn de smeerolie van de samenleving’

Clichés zijn overal en het heeft geen zin om ze te bestrijden of om naar hun betekenis te vragen. Socioloog Anton Zijderveld prijst het cliché. Tekst loopt door onder afbeelding Fotografie: Roger Cremers   Wat kan ik weten? ‘Clichés hebben een slechte naam,… Read More

Lees meer
‘Sta je eigen verlichting niet langer in de weg’
‘Sta je eigen verlichting niet langer in de weg’
Hoofdartikel
Voor leden

‘Sta je eigen verlichting niet langer in de weg’

Verlichting wordt vaak gezien als het resultaat van een lange, moeizame leerweg. De Amerikaanse filosoof Douglas Berger legt uit dat verlichting eigenlijk al in iedereen aanwezig is.  Toen stortte de leraar zich op zijn leerling, pakte hem bij zijn kraag en schudde hem flink door elkaar.’ De buitengewoon vriendelijke filosoof… Read More

Lees meer
Gedachte-experimenten: Waarin schuilt het zelf?
Gedachte-experimenten: Waarin schuilt het zelf?
Korte uitleg
Voor leden

Gedachte-experimenten: Waarin schuilt het zelf?

Wat is het ‘zelf’? Een geheel van lichaamscellen? Een constructie, een verzameling karaktereigenschappen? Drie gedachte-experimenten om deze oeroude vragen te onderzoeken.   De boeddhist en de naam Eens bracht een koning een bezoek aan de wijze boeddhist Nâgasena. Nâgasena wist de levensvragen van de koning zo goed te beantwoorden… Read More

Lees meer
Frank Meester Stine Jensen opvoeden opvoeding
Frank Meester Stine Jensen opvoeden opvoeding
Essay
Voor leden

Ouders, durf te schipperen!

Veel ouders zijn onzeker over de koers die ze moeten volgen in de opvoeding. Filosofen Frank Meester en Stine Jensen stellen dat die onzekerheid juist iets is om te koesteren. Plus: opvoedtips uit de filosofie.

Lees meer
Mogobe Ramose: ‘Ubuntu kan de mens uit een westerse slaap wekken’
Mogobe Ramose: ‘Ubuntu kan de mens uit een westerse slaap wekken’
Essay
Voor leden

Mogobe Ramose: ‘Ubuntu kan de mens uit een westerse slaap wekken’

Een mens wordt pas echt mens door verbinding met anderen, volgens de Afrikaanse ubuntu-filosofie. Het klassieke werk hierover is eindelijk in het Nederlands verschenen als Ubuntu. Stroom van het bestaan als levensfilosofie, geschreven door de filosoof Mogobe Ramose. Ik ben omdat wij zijn. Menselijk worden door anderen. Filosofie van de… Read More

Lees meer
Disneys schijnwereld is overal
Disneys schijnwereld is overal
Essay
Voor leden

Disneys schijnwereld is overal

Walt Disney wilde volmaakte werelden en ervaringen creëren. Filosofen vonden het maar gevaarlijk. Intussen wordt Disneys werkwijze in elke koffietent toegepast.   In de 25 jaar dat Disneyland Parijs bestaat, is één winkel in het park nog nooit open geweest: het fietsenwinkeltje aan het begin van Main Street,… Read More

Lees meer
Gezocht: de waarheid
Gezocht: de waarheid
Interview
Voor leden

Gezocht: de waarheid

Nepnieuws is overal. Wanneer is de waarheid uit het zicht geraakt? De Amerikaanse moraalfilosoof Susan Neiman vertelt welke ideologieën ons in de weg zitten.  4 december 2016. Een 28-jarige man rijdt 800 kilometer naar Comet Ping Pong, een pizzeria in Washington, D.C. Hij schiet een paar keer in het… Read More

Lees meer
John Locke filosoof
John Locke filosoof
Historisch Profiel

John Locke: Denk als een rebel

Met de vrijheid van denken en spreken komt de plicht om ook goed na te denken, waarschuwde John Locke. En dat is lastiger dan je denkt.

Lees meer
Stine Jensen: Empathisch teveel
Stine Jensen: Empathisch teveel
Verhaal
Voor leden

Stine Jensen: Empathisch teveel

Soms word ik explosief humeurig van filosofen. Neem een term waar mensen doorgaans van opknappen, zoals rust, empathie of stilte – en een filosoof die je gaat uitleggen dat we een empathisch teveel hebben, of baat bij onrust en lawaai. De pleidooien zijn reuze redelijk (geen mens wil de hele… Read More

Lees meer
Thijs Lijster: Wonder
Thijs Lijster: Wonder
Verhaal
Voor leden

Thijs Lijster: Wonder

Jonge ouders noemen de geboorte van hun kind weleens een ‘wonder’. Nu zal de cynicus, of de statisticus (en vaak zijn deze in één persoon verenigd) zeggen: ‘Hoezo wonder? De mensheid is zich voortdurend aan het reproduceren; er worden per seconde nota bene drie kinderen geboren!’ Niettemin is er vanuit… Read More

Lees meer
Bert Keizer: Boef
Bert Keizer: Boef
Verhaal
Voor leden

Bert Keizer: Boef

In vrijwel elke uiteenzetting over wat er mankeert aan moderne geneeskunde wordt na een tijdje steevast dezelfde boosdoener het toneel op geduwd: René Descartes (1596-1650). Hij is degene die geest en lichaam uiteen heeft gejaagd. Het komt door Descartes dat we nu met dokters zitten die alleen naar onze scans… Read More

Lees meer
Michael Ignatieff Patrick Post filosoof liberaal politicus hoogleraar mensenrechten
Michael Ignatieff Patrick Post filosoof liberaal politicus hoogleraar mensenrechten
Interview
Voor leden

Michael Ignatieff: ‘We denken te veel in groepen’

Universele waarden zoals mensenrechten staan onder druk. Filosoof Michael Ignatieff stelt dat we ons beter kunnen richten op de kracht van alledaagse deugden, die ook universeel zijn.

Lees meer
Kierkegaard kent de angst voor de sprong
Kierkegaard kent de angst voor de sprong
Essay
Voor leden

Kierkegaard kent de angst voor de sprong

Filosoof Jannah Loontjens begrijpt haar eigen hoogtevrees beter sinds ze het werk van Kierkegaard leest. Jannah Loontjens bespreekt de filosofen die haar hebben beïnvloed Fotografie: Martin Dijkstra Mensen die er geen last van hebben, denken vaak dat hoogtevrees voortkomt uit een angst voor diepte, voor… Read More

Lees meer
Friedrich Nietzsche filosoof
Friedrich Nietzsche filosoof
Close reading

Close Reading: Nietzsches grote vrolijkheid

Wij allen zijn moordenaars, schrijft Nietzsche. We hebben God vermoord. Is dat een bevrijding, of verliest daarmee alles zijn betekenis?

Lees meer
Licht op de Afsluitdijk
Licht op de Afsluitdijk
Interview
Voor leden

Licht op de Afsluitdijk

Wie zijn we, waar zijn we en wat zijn we aan het doen? Volgens socioloog Daniela Vicherat-Mattar kan autorijden op de Afsluitdijk ons tegenwoordig anders laten kijken naar onze hectische levens. Dit hele kunstwerk draait om licht, maar wat ik zo mooi vind is dat het niet de typische… Read More

Lees meer
Barbara Stok striptekenaar
Barbara Stok striptekenaar
Korte uitleg

Het moment… dat een stripmaker kennismaakte met Epicurus

De antieke filosoof Epicurus hielp striptekenaar Barbara Stok over het verdriet van het niet hebben van kinderen heen te komen.

Lees meer