Home 09-2017
Filosofie Magazine - September 2017

09-2017

We hebben een bijzonder nummer gemaakt. Daarom geven we u de kans om het nu met korting te kopen. In deze editie gaan we op zoek naar het kind in onszelf. Zijn we effectiever als we minder focussen en ons vaker laten afleiden, zoals de Amerikaanse psycholoog Alison Gopnik stelt? Verder een ontroerend interview met filosoof en kinderboekenschrijver Awee Prins die ons vertelt over de kunst van het losse denken.
 
Maar we laten ook een wat duisterder kant van de mens zien. In een persoonlijk interview over waanzin zegt psychoanalyticus Paul Moyaert dat onze tijd te veel in het teken staat van normaliteit. Terwijl niemand normaal is, en iedereen lijdt aan problemen! De kunst is om goed met onze abnormaliteit om te gaan.

Ook bijzonder is een reportage uit een dodencel in Amerika. Advocaat en hoogleraar Bernard Harcourt vertelt over het moeilijke leven van zijn cliënt Doyle Lee Hamm en vraagt zich af wat het verschil is tussen de enkelband die de gevangene verplicht draagt en de smartwatch die we vrijwillig omdoen. Dankzij die moderne elektronica weten grote bedrijven straks alles van ons – waar we zijn, waar we slapen en met wie we slapen.

Plus onder meer: Friedrich Nietzsche leert ons waarom het zo belangrijk is om niet lichtzinnig met beloftes om te gaan.

Cover afbeelding voor 09-2017
Arjen Kleinherenbrink filosoof metafysica wijsgerige antropologie
Arjen Kleinherenbrink filosoof metafysica wijsgerige antropologie
Interview

Arjen Kleinherenbrink: ‘De wereld draait niet om de mens’

Het is tijd voor een nieuwe kijk op de werkelijkheid, stelt Arjen Kleinherenbrink. Hij geeft alle dingen evenveel recht van spreken.

Lees meer
Geluk komt met de jaren
Geluk komt met de jaren
Recensie
Voor leden

Geluk komt met de jaren

‘Genot belemmert nuchter denken en is de vijand van het verstand’. Cicero legt uit waarom afnemende lustgevoelens en andere ouderdomsverschijnselen alleen maar een voordeel zijn. Na een turbulent politiek leven trok Marcus Tullius Cicero (106 – 43 v. Chr.) zich terug in zijn buitenhuis in Tusculum, in de buurt… Read More

Lees meer
Nietzsche: belofte maakt mens
Nietzsche: belofte maakt mens
Verslag
Voor leden

Nietzsche: belofte maakt mens

Iets beloven lijkt makkelijk, maar volgens Nietzsche is dit een fundamenteel existentieel vermogen. Waarom is het belangrijk om niet lichtzinnig met beloftes om te gaan? Nietzsche is een van de meest verketterde, maar ook minst begrepen filosofen. Hij had een nogal tegendraads karakter en leidde een leven dat in… Read More

Lees meer
Hoe voed je kinderen op in tijden van Facebook en YouTube?
Hoe voed je kinderen op in tijden van Facebook en YouTube?
Interview
Voor leden

Hoe voed je kinderen op in tijden van Facebook en YouTube?

Daan Roovers, filosoof en voormalig hoofdredacteur van Filosofie Magazine, schreef een boek over opvoeden. In Mensen maken laat zij zien dat liefde voor de wereld koesteren daarbij het allerbelangrijkst is. ‘Volg je kind terwijl het zelf de wereld ontdekt.’ Wat een romantische prietpraat, dacht filosoof Daan Roovers eerst over de… Read More

Lees meer
De stelling: Marktdenken houdt de kwaliteit van het onderwijs hoog
De stelling: Marktdenken houdt de kwaliteit van het onderwijs hoog
Onderwijs
Voor leden

De stelling: Marktdenken houdt de kwaliteit van het onderwijs hoog

Paul van Tongeren Emeritus hoogleraar ethiekWat doet marktdenken met onze restaurants? De massa eet zich een obesitas in fastfoodketens, een kleine elite dineert in exquise restaurants en de groep ertussen zit in lawaaierige ruimtes aan te kleine tafeltjes te wachten op gerechten die meer naam dan substantie hebben. Wat… Read More

Lees meer
Het Experiment: Hoe je eigen gezondheid invloed heeft op de gezondheid van je kleinkinderen
Het Experiment: Hoe je eigen gezondheid invloed heeft op de gezondheid van je kleinkinderen
Verhaal
Voor leden

Het Experiment: Hoe je eigen gezondheid invloed heeft op de gezondheid van je kleinkinderen

Experiment: Als je rondwormen in een warmere omgeving plaatst, gaan ze licht geven. Deze nieuwe gloei-eigenschap geven zij vervolgens nog zeven generaties door. Epigenetica: kleinkinderen van grootmoeders die in de hongerwinter hebben geleefd, hebben meer kans op ziekten.  ‘Genen zijn onveranderlijk – met dat idee… Read More

Lees meer
Deze filosoof leert ons ‘loskloppend’ denken
Deze filosoof leert ons ‘loskloppend’ denken
Opvoeding
Voor leden

Deze filosoof leert ons ‘loskloppend’ denken

Filosoof Awee Prins heeft een kinderboek geschreven. Hij noemt het een oefening in ‘los denken’, waar kinderen in uitblinken. Volwassenen kunnen daar een voorbeeld aan nemen.  Welke debuterende kinderboekenschrijver mag direct samenwerken met Thé Tjong-Khing, een internationaal gelauwerd illustrator? Het overkwam filosoof Awee Prins, die eigenlijk nooit de ambitie… Read More

Lees meer
Voorwoord: Soberheid
Voorwoord: Soberheid
Column
Voor leden

Voorwoord: Soberheid

Op het moment dat ik dit schrijf, ben ik in Umbrië, in een schattig huisje in de heuvels net buiten Assisi. Zoals zovele Nederlanders onttrek ik me in de zomer enkele weken aan de werkdruk – kan ik er straks weer lekker tegenaan. Eind twaalfde eeuw verruilde op deze… Read More

Lees meer
Stine Jensen: Opvoeddilemma’s
Stine Jensen: Opvoeddilemma’s
Korte uitleg
Voor leden

Stine Jensen: Opvoeddilemma’s

Vorig jaar maakte ik voor het filosofieprogramma Dus ik ben een aflevering over opvoeden. Ik vroeg me daarin af of ik mijn dochter te veel verwende, en reisde naar Frankrijk om verschillende opvoedmethodes te testen. Nu krijg ik wel vaker respons op mijn tv-programma’s, maar nooit eerder ontving ik zulke… Read More

Lees meer
Leuk is ook niet alles
Leuk is ook niet alles
Recensie
Voor leden

Leuk is ook niet alles

Waarom moeten we constant ‘leuke’ dingen doen, meestal in groepsverband? Michael Foley onderzoekt het in een caleidoscopisch boek, vol verrassende observaties. Leuk hè? klinkt zelfs nog trivialer dan de oorspronkelijke titel Isn’t This Fun?, maar wie Michael Foley kent, weet dat een vlotte toon niet uitsluit dat een auteur iets… Read More

Lees meer
Waarom we het kind in onszelf weer moeten ontdekken
Waarom we het kind in onszelf weer moeten ontdekken
Hoofdartikel
Voor leden

Waarom we het kind in onszelf weer moeten ontdekken

Laat je wat minder leiden door kennis en sta onbevangener in het leven. En laat je wat vaker afleiden. Dat zijn twee lessen die we van kinderen kunnen leren volgens de Amerikaanse filosoof en ontwikkelingspsycholoog Alison Gopnik. Volwassenen in onze samenleving hebben de neiging om kinderen vooral te zien als… Read More

Lees meer
Hoe een iPod en een tapijt de rol van de geschiedenis verraden
Hoe een iPod en een tapijt de rol van de geschiedenis verraden
Korte uitleg
Voor leden

Hoe een iPod en een tapijt de rol van de geschiedenis verraden

Zelfs als je brutaal bent, is het moeilijk om de traditie waar je uit voortkomt te negeren, zegt kunstsocioloog Voica Puscasiu. Hoe een iPod en een tapijt de rol van de geschiedenis verraden. De iPod in dit stilleven lijkt verouderd, maar als het Roemeense communisme nu nog bestond, zou… Read More

Lees meer
Het Moment: Freud gaf herkenning, Bergson gaf levenskracht
Het Moment: Freud gaf herkenning, Bergson gaf levenskracht
Voor leden

Het Moment: Freud gaf herkenning, Bergson gaf levenskracht

Aline d’Haese (41) is docent klassieke talen en filosofie. Fotografie: Merlijn Doomernik ‘Ik had een scheiding achter de rug. En ik had andere relaties gehad die niet goed voor me waren. Bij de Vlaamse filosoof Paul Moyaert volgde ik colleges over Freud en de doodsdrift. Volgens… Read More

Lees meer
Denkfout: vinden dat generaliseren uit den boze is
Denkfout: vinden dat generaliseren uit den boze is
Korte uitleg
Voor leden

Denkfout: vinden dat generaliseren uit den boze is

Niet alle zwanen zijn wit… … dus je mag geen uitspraak doen over de kleur van zwanen Indien de volgelingen van Karl Popper een mascotte hadden, dan zou het Cygnus atratus zijn: de zwarte zwaan. Dat nietsvermoedende Australische dier weerlegde volgens de filosofische legende de universele generalisatie ‘Alle… Read More

Lees meer
Thijs Lijster: Tandpastagrijns
Thijs Lijster: Tandpastagrijns
Korte uitleg
Voor leden

Thijs Lijster: Tandpastagrijns

De nieuwste videoclip van tieneridool Katy Perry, ‘Chained to the Rhythm’, speelt zich af in een pretpark in jaren-zestigretrostijl, met attracties die verwijzen naar de American Dream: een zweefmolen met burgerlijke huisjes, een achtbaan voor (heteroseksuele) liefdespaartjes, een drive-in bioscoop met reclames voor huishoudelijke apparatuur. De bezoekers eten suikerspinnen in… Read More

Lees meer
6 lessen voor ons van kinderen
6 lessen voor ons van kinderen
Korte uitleg
Voor leden

6 lessen voor ons van kinderen

Spelen Kinderen spelen meer dan volwassenen. En zelfs als volwassenen spelen, spelen ze anders dan kinderen, waardoor ze er volgens de Franse denker Gilles Deleuze minder plezier aan beleven. Wat kunnen we leren van het kinderspel? In een perfect spel zijn er volgens Deleuze geen echte spelregels; het bestaat alleen… Read More

Lees meer
Bert Keizer: Mens & Dier
Bert Keizer: Mens & Dier
Korte uitleg
Voor leden

Bert Keizer: Mens & Dier

In een negentiende-eeuwse stemming zou je kunnen zeggen dat er heel wat grensverkeer is tussen Mens en Dier, maar het gaat toch echt om verschillende domeinen die keurig naast elkaar liggen. Daar zijn we inmiddels overheen, en tegenwoordig wonen we eigenlijk met de dieren in een en hetzelfde reservaat. Maar… Read More

Lees meer
Lieke Marsman dichter
Lieke Marsman dichter
4 vragen
Voor leden

Lieke Marsman: ‘Het is eigenlijk al te laat’

Lieke Marsman vraagt zich af hoe het is om ‘het tegenovergestelde van een mens’ te zijn. Volgens haar een noodzakelijke houding in onze tijd van klimaatrampen.

Lees meer
Hoe wij een gevangenis van smartwatches creëerden
Hoe wij een gevangenis van smartwatches creëerden
Interview
Voor leden

Hoe wij een gevangenis van smartwatches creëerden

Advocaat Bernard E. Harcourt vraagt het zich de laatste tijd vaker af: wat is het verschil tussen de elektronische enkelband van de gevangene en de smartwatch die wij vrijwillig dragen? (Mug Shot Doyle Lee Hamm) Redacteur Florentijn van Rootselaar sprak met advocaat en hoogleraar rechten Bernard E. Read More

Lees meer
Paul Moyaert: ‘Waanzin is geen defect dat hersteld moet worden’
Paul Moyaert: ‘Waanzin is geen defect dat hersteld moet worden’
Interview
Voor leden

Paul Moyaert: ‘Waanzin is geen defect dat hersteld moet worden’

Wat kunnen we leren van waanzinnigen als we hen niet langer zien als een verzameling defecten om te genezen? Filosoof en psychoanalyticus Paul Moyaert kijkt liever naar wat iemand wél kan. Op de gesloten psychiatrische afdeling waar filosoof Paul Moyaert zijn alternatieve dienstplicht vervulde, stond elke week een vrouw krijsend… Read More

Lees meer