10-2015
Ode aan de vrije geest
Over creativiteit, verbeelding en zelfinzicht
Creatieve geesten
Breken met het bestaande
Interview Russell Shorto
Hoe kijkt de wereldvermaarde Amerikaan naar Nederland?
Psychoterapeut Irvin Yalom
‘Onze grootsheid schuilt in het vermogen over onszelf na te denken’
Filosoferen met kinderen
Wordt de geest gestuurd door ons brein?
Verder:
Iedereen een diva
Een tijd van ontvrienden en ontvolgen
Parels uit de filosofie
Jan Amos Comenius
Voorwoord: Grote geest
Onder het plaveisel ligt het strand, luidt een gevleugelde uitspraak eind jaren zestig. Het beeld drukt iets bijzonders uit: wij kunnen breken met de status quo. Wij kijken onder het veelbetreden plaveisel en komen tot onverwachte inzichten. Denk aan de wetenschapper die buiten het bestaande paradigma stapt, wat ons onder… Read More
Stelling: Er is niets dat de mens uniek maakt
Ons panel, bestaande uit Simone van Saarloos, Eric Schliesser en Ingrid Robeyns reageert iedere maand op een actuele stelling. Simone van Saarloos Schrijver, columnist In de nieuwe roman van Connie Palmen, Jij zegt het, is dichter en weduwnaar Ted Hughes aan het woord. Nadat hij… Read More
Denkfouten: Principekwestie
Stel, iemand neemt een principieel standpunt in over een toegepast moreel vraagstuk: een onvoorwaardelijk ja of nee. Prenatale diagnostiek? Uit den boze. Consumptie van vlees? Nooit verbieden. Of je het daar nu mee eens bent of niet, de principiële ja- of neezegger is in ieder geval consequent: hij of zij… Read More
4 vragen aan… Wim Daniëls
‘We hebben het in het Nederlands duizend jaar zonder spellingregels gedaan. Dat ging ook redelijk goed.’ Taal-expert Wim Daniëls over de mogelijk laatste dikke Van Dale op papier. Dit artikel is exclusief voor abonnees Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en… Read More
Stine Jensen: Foto
Nog even over dé foto, het aangespoelde dode jongetje. De foto was – zo werd vlot vastgesteld – iconisch, historisch en een ‘gamechanger’. Zoals eerder de foto van het napalmmeisje. Of het ernstig ondervoede jongetje waar een aasgier naar zat te loeren. Gamechanger, want er was nu een kentering in… Read More
Irvin Yalom: ‘Onze grootsheid schuilt in het vermogen over onszelf na te denken’
‘De weg naar het betere leven vereist een open blik op het ergste,’ zegt psychotherapeut Irvin D. Yalom. Hij liet zich inspireren door Spinoza.
Filosoferen met kinderen: Wordt de geest gestuurd door onze hersens?
Maaike Merckens Bekkers en Sabine Wassenberg runnen samen Wonder-Why, een organisatie met als doelstelling om het filosoferen met kinderen en jongeren te stimuleren. Iedere maand leggen zij een thema voor aan de klas. Deze maand: wordt de geest gestuurd door de hersenen? Buiten adem en doorweekt van het zweet loop… Read More
Het ‘diepe ik’ bij Proust
De grote romancyclus van Marcel Proust laat zien hoe onbetrouwbaar onze herinneringen zijn, schrijft vertaler Martin de Haan.
Iedereen een diva
Ontvrienden en ontvolgen – twee woorden die voor het eerst in Van Dale worden opgenomen. Wijzen ze op een nieuwe tijd? Bas Belleman over de onthechting die sociale media veroorzaken. Er zijn echte vrienden en Facebook-vrienden. Je kunt een briefje op de keukentafel neerleggen, maar je kunt ook tweeten. Je… Read More
Bert Keizer: Medische angst
Je hebt medische zeep, medische besluiten, medische congressen, medische tijdschriften en sinds kort ook medische marihuana. In Zürich hadden ze ooit medische heroïne, maar ik weet niet hoe lang dat goed ging. ‘Medisch’ betekent niet meer dan ‘iets met dokters’ dus is er ook medische angst. Ik heb het over… Read More
Historisch profiel: Comenius over het innerlijk licht in de mens
De Moravische filosoof en pedagoog Comenius streefde naar universele verlichting van de menselijke geest. Daarvoor vond hij inspiratie in het zeventiende-eeuwse Amsterdam. In juni 1642 ging Jan Amos Comenius langs bij René Descartes, die op het kasteeltje Endegeest in Oegstgeest woonde. Het initiatief voor de ontmoeting kwam van Comenius’ gastheer… Read More
Verkwist
Na lezing van Marcel Mauss’ Essay over de gift begrijpt Stephan Sanders waarom de armste buurten altijd het meeste vuurwerk afsteken.
Simpele, maar geen simplistische levenslessen
In citaten uit de werken van bekende filosofen zoekt de Amerikaan Daniel Klein antwoorden op een grote vraag: hoe te leven. Uit de, zo zegt hij zelf, naïeve behoefte de zin van het leven bloot te leggen, verzamelt de negentienjarige Daniel Klein citaten van bekende filosofen. Aanvankelijk… Read More
Een onbetrouwbaar kunstwerk
Kun je iets leren van een kunstwerk? Filosoof Stephen Davies vraagt het zich af terwijl hij kijkt naar Edward Hoppers schilderij Nighthawks (1942). Een koffiebar bij nacht met drie klanten en een barman. De straat is leeg en de figuren in de bar lijken verloren in solipsistische isolatie: hun blikken… Read More
De creatieve geest breekt met het bestaande
Volgens Noam Chomsky heeft de menselijke geest een raadselachtig scheppend vermogen. Wat is het geheim achter onze creativiteit?
Adam Sandel: ‘Ja, ik neem het op voor vooroordelen’
Adam Sandel (1986) is de rising star van de Amerikaanse filosofie. ‘We zien niet in dat de traditie ons ook veel kan leren.’ Een paar jaar geleden werd Adam Sandel opgeroepen om zitting te nemen in een jury van een rechtbank. Het ging om een huurdispuut. De rechter vroeg… Read More
Russell Shorto: ‘Het 17e-eeuwse Hollandse denken heeft de wereld veranderd’
De zeventiende-eeuwse Nederlandse ideeën over vrijheid en tolerantie waren een belangrijk exportproduct, vertelt schrijver Russell Shorto. ‘Je ziet ze nog terug in typisch Nederlandse waarden als gedogen, en in Amerikaanse opvattingen over tolerantie.’ Waar is de baksteen? Niet op de schoorsteenmantel, waar die lag in zijn… Read More
Ontdek Filosofie Magazine de eerste maand gratis!
Probeer een (online) abonnement voor minimaal 3 maanden en ontvang de eerste maand gratis!