Er bestaan veel misverstanden rondom DNA, gelooft Amade M'charek, hoogleraar antropologie. Als we niet oppassen, leidt ons rotsvaste vertrouwen in de informatie die DNA ons verschaft tot discriminatie. 

Amade M’charek (1967) weet nog dat ze haar donkere krullen heel kort liet knippen om minder Arabisch over te komen. Begin twintig was ze, student politicologie aan de Universiteit van Amsterdam – dezelfde universiteit waar ze inmiddels hoogleraar antropologie is. ‘De Eerste Golfoorlog was net uitgebroken, en het idee van de islam als vijand begon op te komen’, zegt M’charek. Als jonge Tunesische meid – ‘vrij vocaal en politiek actief’ – voelde ze zich daardoor niet altijd prettig op straat. ‘Donkere krullen maken niet-westers. Kort haar verkleint de kans dat ik doelwit word van agressie tegen moslims, dacht ik.’

Een paar dagen later liep M’charek met opgeknipt haar op de Zwarte Markt in Beverwijk. Naast haar liep een goede vriendin van haar moeder, met een hoofddoek op. Opeens kreeg M’charek een klap tegen haar hoofd. Die bleek afkomstig van een blonde marktvrouw, die dacht dat zij in haar billen had geknepen. ‘De vrouw was duidelijk verbaasd toen ik me omdraaide en ze mijn gezicht zag. In een razendsnel tempo bedacht ik dat ik van achteren, met mijn korte haar en lange zwarte jas, door haar was aangezien voor een man. Kort haar naast een hoofddoek, dat moet een Arabische man zijn. Een man die zijn kans grijpt om in de kont van een blonde vrouw te knijpen.’

Tekst loopt door onder afbeelding
Fotografie: Maurits Giesen

Het is een tekenend voorbeeld van hoe bepalend omgeving is voor iemands identiteit, volgens M’charek. Een oorlog in Irak maakt donkere krullen Arabisch. Een vrouw met een hoofddoek op maakt kort haar mannelijk. ‘Jouw identiteit kleeft niet vast aan jouw lichaam. Die wordt telkens opnieuw tot stand gebracht in relatie met andere lichamen en contexten.’