'Monsieur Guillotine van de filosofie’ noemt de schrijver Karin Spaink Descartes in De Groene Amsterdammer. ​Deze dubieuze titel valt hem ten deel door zijn theorie waarin hij lichaam en geest scheidt - een scheiding velen als verderfelijk zien. Maar volgens Spaink is deze kritek veelal onterecht.

Spaink verdiepte zich een tijd in kunstmatige intelligentie, een discussie waarin geregeld de naam van de Franse denker valt. Spaink besloot hierop zijn boek te lezen en kwam tot de conclusie dat we Descartes vaak verkeerd lezen.

“Ik heb het idee dat mensen vaak vallen over hun eigen interpretatie van Descartes, en niet zozeer over wat hij echt zei of wie hij was. Ik geloof niet dat hij lichaam en geest zo rigoureus scheidde als mensen het doen voorkomen”, zegt Spaink. Op dat punt vormen zijn Meditationes de prima philosophia, ofwel de Meditaties, een sleuteltekst. In het laatste hoofdstuk probeert Descartes weliswaar de scheiding tussen lichaam en geest aan te tonen, maar hij concludeert evenwel “dat ik niet alleen maar in mijn lichaam zit zoals een schipper in zijn schip, maar dat ik er zeer nauw mee verbonden ben en als het ware ermee vermengd, zodat ik er een eenheid mee vorm”.

Volgens Spaink ‘seculariseerde’ Descartes geest en lichaam slechts en bracht hij er geen rigoureuze scheiding in aan. Hij probeerde zich te verzetten tegen een richting die het denken, het lichaam en het 'ik' in de handen van en God legde.

“Doordat hij dat alles seculariseerde, stelde hij het lichaam ook open voor medisch onderzoek. Men kon het lichaam gaan opensnijden zonder dat men daarmee een zonde pleegde. Nu vinden we dat heel gewoon en kunnen we ons niet meer voorstellen dat het lichaam opensnijden echt niet kon”, aldus Spaink. Descartes heeft op die manier veel betekent voor de medische wetenschap.

Wilt u weten welke kritiek op Descartes Spaink nog meer weerlegt? Lees dan Karin Spaink ontmoet Monsieur Guillotine (volledig toegankelijk voor leden).