Geboorte en dood

‘Meletê thanatou’, ‘een zorg voor de dood’: zo heeft de filosofie zichzelf begrepen vanaf Plato, die in de prachtige en ontroerende dialoog Phaedo de filosofie bij monde van de tot de gifbeker veroordeelde Socrates definieert als ‘een oefening in sterven’, tot Heidegger, die de aandacht voor de sterfelijkheid aanziet als de opdracht van het denken. Dit eeuwenlange, de traditie van de filosofie onderspannende ostinato, wordt sporadisch versterkt door bezweringen van de geboorte: door Oedipus in Colonus van de Griekse tragediedichter Sophocles, waarin het koor verklaart dat niet geboren te zijn zegeviert over elke betekenis, en door het boek Job uit de Hebreeuwse Tenach, waarin de Edomiet Job de dag van zijn geboorte vervloekt. Het komt Hannah Arendt toe deze hardnekkige traditie, waarmee ze ongetwijfeld diepgaand vertrouwd was, ernstig te bevragen en te ontmantelen.