Home 05-2016
Filosofie Magazine - Mei 2016

05-2016

De kunst van het loslaten
Weg met to-do-lijstjes & zelfhulpboeken

Leiderschap
De moderne leider zoekt verbinding

Kierkegaard
De mens is meerdere personen

Confucius 
Over het belang van rituelen

Friedrich Nietzche – Als je ten gronde gaat, doet het dan in een keer
 

Cover afbeelding voor 05-2016
Voorwoord: De dood
Voorwoord: De dood
Column
Voor leden

Voorwoord: De dood

Op de rouwkaart van mijn vader – die vijftien jaar geleden overleed – had ik de laatste woorden van Socrates laten plaatsen: ‘Krito, wij zijn aan Asclepius een haan schuldig’. Destijds wist ik niet waarom – mijn broers en ik kregen een citatenboekje, en deze leek me het minst cliché. Read More

Lees meer
Stelling: In onze samenleving is het onmogelijk écht tot rust te komen
Stelling: In onze samenleving is het onmogelijk écht tot rust te komen
Essay
Voor leden

Stelling: In onze samenleving is het onmogelijk écht tot rust te komen

Elize de Mul Promovendus techniekfilosofie Ik maak graag kruiswoordpuzzels. ‘Toestand van rust’ – 4 letters: vree. 5 letters: slaap. 6 letters: stilte.  Wat is écht tot rust komen? Tegenwoordig wordt al snel met een beschuldigende vinger gewezen naar oplichtende schermpjes en pingelende smartphones die vree, slaap… Read More

Lees meer
Het Experiment: Kunnen planten pijn voelen?
Het Experiment: Kunnen planten pijn voelen?
Korte uitleg
Voor leden

Het Experiment: Kunnen planten pijn voelen?

We kunnen planten onder anesthesie brengen. Erno Eskens reageert: ‘We moeten oppassen met het idee dat planten ongevoelig zijn.’    Experiment Een ‘kruidje-roer-me-niet’ klapt bij aanraking zijn bladeren dicht, maar dat gebeurt niet als we die eerst verdoven met ether. ‘Een plant laten verdrogen… Read More

Lees meer
Denkfouten: De dwarsboom-denkfout
Denkfouten: De dwarsboom-denkfout
Essay
Voor leden

Denkfouten: De dwarsboom-denkfout

Speel de vijand niet in de kaart…  …want dan winnen de terroristen. Als we X doen, dan winnen de terroristen. Sinds 9/11 wordt deze argumentatie in talloze debatten en opiniestukken in stelling gebracht, als ultieme troefkaart om een onwenselijk idee af te schieten. Het argumentatieschema is wendbaar, want… Read More

Lees meer
4 vragen aan… Martin Appelo
4 vragen aan… Martin Appelo
Interview
Voor leden

4 vragen aan… Martin Appelo

‘Of ik door mijn werk een zwart mensbeeld heb?’ vraagt Martin Appelo, therapeut bij onder meer het psycho-oncologisch centrum Het Behouden Huys in Haren. ‘Misschien. Maar wellicht is het andersom. Vanwege mijn zwarte mensbeeld werk ik graag met mensen die op het randje balanceren.’   Wat kan ik weten?… Read More

Lees meer
Stine Jensen: Tijdpizza
Stine Jensen: Tijdpizza
Column
Voor leden

Stine Jensen: Tijdpizza

Ooit maakte ik een tijdpizza van 24 uur bij een arbeidscoach om te onderzoeken hoe ik met mijn tijd omging. Een flinke punt reserveerde ik voor slapen (8 uur), een puntje voor eten en zelfverzorging (3); verder een punt werken (8), moederen (4) en vrije tijd (4). Het kon… Read More

Lees meer
Loslaten als levenskunst
Loslaten als levenskunst
Hoofdartikel
Voor leden

Loslaten als levenskunst

Boeddhistische paradox: probeer de dingen niet naar je hand te zetten, maak geen levensplan, doe niet aan carrièreplanning maar durf het allemaal los te laten. Jeroen Hopster legt uit waarom.

Lees meer
Ignaas Devisch filosoof rusteloosheid
Ignaas Devisch filosoof rusteloosheid
Interview
Voor leden

Ignaas Devisch: ‘Onze rusteloosheid hoort bij ons’

Te druk, rusteloos, overal willen zijn – Ignaas Devisch vindt dat we niet moeten proberen eraan te ontsnappen. Integendeel: ‘We moeten onze rusteloosheid inzetten om onze passies na te streven.’

Lees meer
Joep Dohmen: ‘We zoeken leiders, maar laten ons niet sturen’
Joep Dohmen: ‘We zoeken leiders, maar laten ons niet sturen’
Interview

Joep Dohmen: ‘We zoeken leiders, maar laten ons niet sturen’

Hoe ziet de nieuwe leider eruit? We vroegen het aan Joep Dohmen. ‘Leiderschap betekent fouten maken’, zo stelt hij.  We verlangen naar een sterke leider. ‘Het is niet voor niks dat Geert Wilders zo’n grote achterban heeft’, merkt filosoof en levenskunstenaar Joep Dohmen op. Maar hij ziet een gigantische paradox. We… Read More

Lees meer
Marli Huijer: Herkauwen
Marli Huijer: Herkauwen
Column
Voor leden

Marli Huijer: Herkauwen

‘De slechtste lezers zijn diegenen die zich als plunderende soldaten gedragen: ze halen alleen dat eruit wat ze kunnen gebruiken, besmeuren en verhaspelen de rest en stellen het geheel in een kwaad daglicht’, aldus Friedrich Nietzsche in Menselijk al te menselijk. Het aforisme schoot me te… Read More

Lees meer
Joakim Garff biograaf Soren Kierkegaard
Joakim Garff biograaf Soren Kierkegaard
Interview

Joakim Garff: ‘Kierkegaard heeft mij verleid’

De Deen Joakim Garff schreef de definitieve biografie van Søren Kierkegaard, die als geen ander de moderne mens wist te beschrijven.

Lees meer
Bert Keizer: Slimme praatjes
Bert Keizer: Slimme praatjes
Column
Voor leden

Bert Keizer: Slimme praatjes

De Trobriand-eilanders legden aan Malinowsky uit dat vrouwen bevrucht worden in de branding door goden uit zee. Malinowsky kwam met onze versie en hun antwoord was: ja, dat helpt wel, maar het is niet echt nodig.  Ik hield een lezing over de ziel, geestelijk leven. Ik probeerde de gedachte… Read More

Lees meer
Michael Puett: ‘Zoek niet naar jezelf, maar creëer een nieuwe wereld’
Michael Puett: ‘Zoek niet naar jezelf, maar creëer een nieuwe wereld’
Interview
Voor leden

Michael Puett: ‘Zoek niet naar jezelf, maar creëer een nieuwe wereld’

Hij werd er een van Harvards meest geliefde docenten mee: Michael Puett legt uit waarom we niet langer naar onszelf moeten zoeken, waarom we ons leven niet moeten plannen en waarom we juist rituelen de ruimte moeten geven. We lopen langs een Amsterdamse gracht. Een van Harvards meest geliefde… Read More

Lees meer
Nietzsches wandelfilosofie
Nietzsches wandelfilosofie
Voorpublicatie
Voor leden

Nietzsches wandelfilosofie

Nietzsche wandelt zes tot acht uur per dag. Onderweg maakt hij aantekeningen. Die resulteren in zijn aforismen, waarmee hij de lezer wil verleiden of dwingen om hem te volgen op de onzekere weg van het vrije denken. Nietzsche (1844-1900) wordt op zeer jonge leeftijd hoogleraar (in Basel), maar houdt… Read More

Lees meer
En ze leefden nog lang en ongelukkig
En ze leefden nog lang en ongelukkig
Recensie
Voor leden

En ze leefden nog lang en ongelukkig

We zijn door en door romantisch volgens de twee filosofen Alain de Botton en Alain Badiou. En dat maakt de liefde er niet beter op.  Waarom eindigt de liefde in de grote liefdesverhalen als de liefde pas begonnen is? Denk aan het sprookje van de prins en de prinses;… Read More

Lees meer
Jonas Lüscher: ‘Elk mens heeft wreedheid in zich’
Jonas Lüscher: ‘Elk mens heeft wreedheid in zich’
Interview
Voor leden

Jonas Lüscher: ‘Elk mens heeft wreedheid in zich’

Onze beschaving is maar een dun laagje vernis, zegt de Zwitserse filosoof Jonas Lüscher. In zijn novelle Het voorjaar van de barbaren laat hij zien hoe klein de stap naar barbarij is. Jonas Lüscher wijst uit het raam van zijn hotel, dat vlak naast Amsterdam Centraal staat. ‘Kijk eens naar… Read More

Lees meer
Oliver Sacks: ‘Mijn overheersende gevoel is er een van dankbaarheid’
Oliver Sacks: ‘Mijn overheersende gevoel is er een van dankbaarheid’
Recensie
Voor leden

Oliver Sacks: ‘Mijn overheersende gevoel is er een van dankbaarheid’

Als Oliver Sacks weet dat hij gaat sterven, kijkt hij dankbaar terug. ‘Ik ben op deze prachtige planeet een bewust denkend wezen geweest en dat alleen al was een enorm voorrecht en avontuur.’ In de laatste twee jaar van zijn leven schreef Oliver Sacks (1933-2015) vier korte teksten over ouderdom,… Read More

Lees meer
Het brein als katapult
Het brein als katapult
Recensie
Voor leden

Het brein als katapult

Zijn genen echt zelfzuchtig, of is dat maar een manier van spreken? Volgens twee wetenschapsfilosofen zorgen metaforen voor de illusie van begrip.   Tegenwoordig leggen veel filosofen het brein uit in termen van ‘neurale netwerken’. Zou de populariteit van die netwerkverklaring iets te maken hebben met de ‘vernetwerking’… Read More

Lees meer
Gewichtig nietsdoen
Gewichtig nietsdoen
Interview
Voor leden

Gewichtig nietsdoen

In het zicht van de Zuidas zit de Dandy van Kurt Metzler ontspannen te niksen. Volgens Florian Jacobs een stil protest tegen de prestatiemaatschappij.   ‘Vaak als ik op de fiets zit, rijd ik langs dit kunstwerk. Meestal ben ik dan te laat voor iets. Ik race dan… Read More

Lees meer
Het Moment: Wim Kastein
Het Moment: Wim Kastein
Verhaal
Voor leden

Het Moment: Wim Kastein

Wim Kastein (86) is gepensioneerd huisarts en studeerde filosofie aan de Open Universiteit. ‘Op mijn vijfenzestigste ging ik met pensioen als huisarts. Ik had nog een ouderwetse plattelandspraktijk: ik was er altijd en werd volkomen opgeslokt. Ik kwam niet tot lezen. Dat is ernstig – dan ontwikkel… Read More

Lees meer