Home 09-2021
Filosofie Magazine - September 2021

09-2021

Kun je denken met je buik? Meestal ligt de nadruk bij filosofie op ons denken, maar wat betekent ons eten voor ons weten? Tafelende filosofen vertellen waarom we eigenlijk eten wat we eten en er wordt ingegaan op hoe de voedselindustrie samenhangt met zowel de wereld als ons denken.

 

 

Cover afbeelding voor 09-2021
Aan tafel
Aan tafel
Column

Aan tafel

Zoals alles volgens Oscar Wilde om seks zou draaien behalve seks zelf (‘dat draait om macht’), zo draait volgens mij minstens zoveel om eten behalve eten zelf, want dat draait om gezelligheid. En dat is eigenlijk best wonderlijk, schreef de Duitse filosoof Georg Simmel (1858-1918), vooral bekend van zijn Filosofie… Read More

Lees meer
‘Geloof draagt altijd de kans op ontsporing al in zich’
‘Geloof draagt altijd de kans op ontsporing al in zich’
Interview
Voor leden

‘Geloof draagt altijd de kans op ontsporing al in zich’

Religieus geweld neemt toe. In zijn nieuwe boek buigt Hans Achterhuis zich over de vraag waar het vandaan komt en hoe de moderne maatschappij ermee moet omgaan.

Lees meer
‘We moeten ons niet blindstaren op kennis’
‘We moeten ons niet blindstaren op kennis’
Voor leden

‘We moeten ons niet blindstaren op kennis’

Filosoof Pablo M. Lamberti doet onderzoek naar luisteren als spirituele oefening en pleit in zijn boek Strijdvaardig leven voor herontdekking van de praktische filosofie. Beeld Martin Dijkstra Wat kan ik weten? ‘Wat je kunt weten is dat filosofie niet alleen draait om wat je kunt weten. Henry David Thoreau zei… Read More

Lees meer
‘Higgsdeeltje is bouwsteen heelal’
‘Higgsdeeltje is bouwsteen heelal’
Alternatieve feiten

‘Higgsdeeltje is bouwsteen heelal’

Het higgsdeeltje verklaart waarom andere deeltjes massa hebben en wordt daarom gezien als de bouwsteen van het heelal. Wetenschapsfilosoof Henk de Regt vraagt zich af of het higgsdeeltje over honderd jaar nog steeds relevant is.

Lees meer
Wandelen (I)
Wandelen (I)
Column

Wandelen (I)

Ook toen onze drie kinderen nog klein waren, wandelden wij veel – hetgeen voor een van de drie niet altijd een feest was. ‘Papa, je moet het begrijpen: wandelen is niets voor mij, en dat is al sinds mijn geboorte zo.’ We kregen hem alleen mee door hem te verleiden… Read More

Lees meer
Shell onder water klimaatrecht
Shell onder water klimaatrecht
Moreel dilemma
Voor leden

Moreel dilemma: zijn nationale klimaatrechtszaken zinvol?

Het is de vraag of de winst in de klimaatzaak tegen Shell leidt tot minder CO2-uitstoot. Hebben we wel wat aan zo’n vonnis?

Lees meer
eten portret en profil voedsel
eten portret en profil voedsel
Interview
Voor leden

‘Als ik eet, beweegt de wereld door mij’

De klassieke filosofie neemt kijken en redeneren als uitgangspunt. Annemarie Mol laat zien wat er met het denken gebeurt als we eten centraal stellen. De mens is niet langer een buitenstaander.

Lees meer
Daan Roovers Diner pensant eten filosofie etende filosofen proeven smaak
Daan Roovers Diner pensant eten filosofie etende filosofen proeven smaak
Portretten

Portretten: Etende filosofen

Filosofen kauwen niet alleen op gedachten. Fotograaf Valerie Granberg ging met hen aan tafel voor haar boek Diner pensant.

Lees meer
Ons brein als belangrijkste grondstof
Ons brein als belangrijkste grondstof
Essay
Voor leden

Ons brein als belangrijkste grondstof

Na vlieg- en vleesschaamte is er nu ook zuivelschaamte. Maar dat is geen reden tot paniek, stelt Sebastien Valkenberg. Deze schaamte hoort bij het schaarste-paradigma, waar we met technologie uit kunnen. Beeld Zeloot Ook de melkdrinker en kaasliefhebber moeten op rantsoen. Dat is de implicatie van #zuivelschaamte. Echt verrassend is… Read More

Lees meer
Wel fair niet eerlijk
Wel fair niet eerlijk
Korte uitleg
Voor leden

Wel fair niet eerlijk

Ondanks pogingen om de chocoladeketen eerlijker te maken, blijven op cacaoplantages misstanden de norm. Misschien betekent eerlijk niet overal hetzelfde? Deel 2 van een serie over voedsel. De documentaire Slavery: A Global Investigation (2000) schudde de wereld wakker. Filmmakers Kate Blewett en Brian Woods nemen daarin de kijker mee naar… Read More

Lees meer
Festivalgevoel
Festivalgevoel
Column

Festivalgevoel

Ik heb het gemist. Schouder aan schouder op een veld of in een zaal de muziek indrinken die andere mensen, medemensen, daar live staan te maken. Natuurlijk, soms staat er een lange voor je neus, word je afgeleid door penetrante geuren, een zere rug of dronkenschap. Of er gebeurt niets… Read More

Lees meer
Desiderius Erasmas van Rotterdam Lucas Cranach
Desiderius Erasmas van Rotterdam Lucas Cranach
Interview

‘Erasmus was de oervader van het Nederlandse cabaret’

Sandra Langereis schreef een biografie van Erasmus. Die bepleitte niet alleen een moderne geloofshouding, hij gebruikte ook humor als wapen.

Lees meer
De tunnelvisie van de fysica
De tunnelvisie van de fysica
Essay
Voor leden

De tunnelvisie van de fysica

Er komt een nog grotere deeltjesversneller in het CERN in Genève, want de huidige is niet in staat bewijsmateriaal te leveren voor de nieuwste fundamentele natuurkundige theorieën. Moeten we krachtigere deeltjesversnellers bouwen, of zijn die theorieën het probleem? Hoe zit de werkelijkheid nu echt in elkaar? Met hun Standaardmodel van… Read More

Lees meer
kunstmatige intelligentie ai niet bestaand
kunstmatige intelligentie ai niet bestaand
Kunstmatig intelligent

Het nieuwe gezicht van AI

Kunstmatige intelligentie is overal en kan dingen die het menselijke brein niet kan. Wat zeggen de nieuwste zelflerende technieken over ons eigen denken?

Lees meer
Al-Farabi filosoof
Al-Farabi filosoof
Achtergrond
Voor leden

Al-Farabi: een filosofie van zekerheden

Het lezen van al-Farabi kan tot verrassingen leiden bij lezers die gewend zijn aan krantenkoppen over de hedendaagse islam. Volgens de islamitische filosoof is religieuze openbaring ondergeschikt aan de filosofie.

Lees meer
De kleren van het meisje
De kleren van het meisje
Korte uitleg
Voor leden

De kleren van het meisje

Al vindt Jannah Loontjens Yentl (1983) een sentimentele draak van een musical, ze blijkt er toch een bron van verzet in te vinden. De romantische liefde overwint niet, wel de liefde voor wijsheid. Beeld Alamy Ik was een jaar of tien toen ik in de bioscoop Yentl (1983) zag. De… Read More

Lees meer
‘In mijn tijd was dat anders’
‘In mijn tijd was dat anders’
Column

‘In mijn tijd was dat anders’

Elke Wiss is praktisch filosoof en stelt hier elke maand vragen bij stellige uitspraken die ze tegenkomt. Laatst zei ik het bijna zelf. Ik begon de eerste paar woorden van de zin al te pruttelen. Zomaar, oepsdefloeps, achteloos, rolden ze over mijn lippen. Ik stopte – net op tijd om… Read More

Lees meer
Eigen verstand eerst
Eigen verstand eerst
Recensie

Eigen verstand eerst

Een nieuwe selectie teksten van George Orwell laat zijn compromisloze afkeer van dogma’s zien. En daar kan de eigentijdse lezer nog veel van opsteken. Het is een gelukkig toeval dat de auteursrechten op het werk van George Orwell begin dit jaar kwamen te vervallen. Precies in de tijd dat het… Read More

Lees meer
Een ander verhaal over de pandemie
Een ander verhaal over de pandemie
Recensie
Voor leden

Een ander verhaal over de pandemie

Met het vaccin willen we terug naar ‘normaal’. Maar dat normaal is juist het probleem, betoogt Willem Schinkel in een vlammend essay. Filosoferen met de hamer’ – zo noemde Nietzsche zijn aanval op de hypocrisie van de moraal en de westerse beschavingsidealen. Die omschrijving is ook van toepassing op het… Read More

Lees meer
Benno Tempel kunst kunstmuseum Den Haag museum museumdirecteur
Benno Tempel kunst kunstmuseum Den Haag museum museumdirecteur
Het moment

Het moment: ‘Door Foucault durf ik anders te kijken’

Benno Tempel (49) is directeur van het Kunstmuseum Den Haag.

Lees meer