Home Levenskunst

Levenskunst

Door Bert Keizer op 28 augustus 2014

Cover van 09-2014
09-2014 Filosofie magazine Lees het magazine

Op 15-jarige leeftijd werd Laura Maaskant hardhandig verwijderd uit het gangbare leven door een ongeneeslijke vorm van kanker. Ze schreef er een boek over onder de titel LEEF!.

Wat mij zo trof in haar schrijven is de manier waarop ze keer op keer op keer teruggeplaatst wordt aan de rand van de afgrond die ontstaat als je geen toekomst hebt. Waarom naar school gaan voor een diploma als er daarna niks komt? Het lot heeft haar opgezadeld met een wel heel bijzondere vorm van het cliché ‘Ik weet dat ik zal sterven. Voor de meesten van ons ligt dat moment ergens in de mist van de toekomst. Daarom lukt het ons te leven alsof we nooit zullen sterven.’ Het absurde lot van Laura Maaskant is dat haar jeugdjaren verpest worden door de zekerheid dat dat voor haar niet geldt.

En toch weet ze een richel te creëren waarop ze genoeg ruimte vindt om toch haar vwo-diploma te halen. Ze gaat vervolgens zelfs kunstgeschiedenis studeren. Maar dan blijkt de kanker haar nooit te hebben losgelaten. Ze is net lekker bezig met haar studie en een baantje als blijkt dat ze uitzaaiingen heeft in beide longen. Opnieuw valt de toekomst weg en blijkt het richeltje veel smaller dan ze dacht. Ze denkt goed na over haar volgende besluit: geen verdere behandeling als ze niet kan genezen. Ze ergert zich aan de bewondering die je leest in rouwberichten over ‘de ongelijke strijd die hij zo dapper streed’. Alsof afzien van behandeling een makkie zou zijn.

Maar nu zit ze met de opdracht om zinvol te blijven leven op die smalle rand waar geen ruimte is voor een gezin, een baan of een huis. Het verfrissende van Maaskant is dat ze deze kleine ruimte tot in de lulligste uithoekjes durft te verkennen. Omdat het haar laatste maanden zijn, zou ze Heel Bijzondere Dingen moeten gaan doen? Dat vindt ze belachelijk; die dingen zíjn niet bijzonder. Bij vlagen is ze extatisch bij de gedachte aan het naderende afscheid van haar lichaam. Want ze gelooft niet dat haar geestelijke leven eindigt bij de dood. Wat haar verslag zo aangrijpend maakt is dat ze naast de extase nog altijd toegankelijk blijft voor verdriet om het meisje dat ze was, zonder kanker. Wat ze beschrijft is een intens vallen en opstaan, waarbij ik af en toe moest denken aan het woord ‘levenskunst’, dat dikwijls nogal makkelijk gebruikt wordt. Hoewel daar vele lovende boeken over bestaan, hoop ik dat ik die nooit in huis hoef te hebben.

 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Filosofie.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste verhalen over filosofie. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.