Artikelen geschreven door Gert-Jan van der Heiden
Gebruik en levensvorm
Gert-Jan van der Heijden bespreekt de laatste twee werken uit de Homo sacer-reeks: De hoogste armoede en Het gebruik van lichamen. Gebruik – van het lichaam of van de wereld – en levensvorm zijn volgens hem de centrale, samenhangende thema’s van het slotbetoog van de reeks.
Warm aanbevolen: Analytische filosofie
De taal waarmee wij over de wereld spreken creëert schijnproblemen in de filosofie. Het was daarom het therapeutische ideaal van Wittgenstein om filosofische problemen niet zozeer op te lossen als wel eenvoudigweg te laten verdwijnen door een nauwkeurige analyse van de taal. Dergelijke analyses van de logische en conceptuele middelen… Read More
Uitgelezen: Verlangen en vertwijfeling
Veel auteurs zijn het er over eens dat er aan het begin van de moderne tijd in het Westen een grondige verandering heeft plaatsgevonden in de wijze waarop de mens de werkelijkheid ervaart. De betoverde werkelijkheid waarin God, wereld en mens samen in een betekenisvolle orde opgenomen waren, heeft plaatsgemaakt voor een werkelijkheid waaruit God zich teruggetrokken heeft… Read More
Warm aanbevolen: De tijd bestaat niet
In de nieuwe bundel De tijd bestaat niet gaat de Leuvense filosoof Roland Breeur in elf essays het gesprek aan met denkers zoals Descartes, Malebranche, Sartre, Deleuze en Nietzsche omtrent tal van onderwerpen: Wanneer zijn vragen dom te noemen? Hoe verhoudt het bewustzijn zich tot het ego in het werk van Sartre… Read More
Warm aanbevolen: Waarheid, evocatie, symbool
De essaybundel Waarheid, evocatie, symbool presenteert de veelzijdige filosofische gang die de Leuvense filosoof Arnold Burms de afgelopen twintig jaar heeft gevolgd. Van 1992 tot 2011 schreef hij over tal van onderwerpen: over de evolutietheorie, over persoonlijke identiteit, over de verhouding van mens en dier, over de aard van religie… Read More
Warm aanbevolen: De nieuwe Franse filosofie
De afgelopen twee decennia zijn veel van de Franse filosofen, die de wijsgerige agenda in de tweede helft van de twintigste eeuw hebben bepaald, overleden. Terugblikkend op hun werk komen allerlei vragen op. In hoeverre was de populariteit van deze denkers een modeverschijnsel? Zullen hun denkbeelden de komende eeuw overleven?… Read More
Warm aanbevolen: De grens van de mens
De impact die de techniek op ons leven heeft, is in de laatste eeuw op een ongekende manier toegenomen. Voorheen werd de techniek vooral begrepen als een instrument dat de mens helpt in zijn omgang met de werkelijkheid, zoals een hamer ons helpt een spijker in de wand te slaan… Read More
Warm aanbevolen: De val van Prometheus
Toen hij in 1722 Paaseiland ontdekte, trof Jacob Roggeveen een arme, kleine bevolking aan die een onvruchtbaar eiland bewoonde. Het was maar moeilijk voor te stellen dat deze mensen de reusachtige beelden hadden kunnen maken die overal op het eiland te vinden waren. Wat was hier gebeurd? Paaseiland, zo informeert… Read More
Warm aanbevolen: De utopie van de vrije markt
In het najaar van 2008, ongeveer een jaar nadat de kredietcrisis was ontstaan, gaf de voorzitter van de Federal Reserve, Alan Greenspan, toe dat zijn vertrouwen in de zelfregulering van de financiële markten ongerechtvaardigd was. Hoe onwrikbaar hij dit vertrouwen achtte, wordt duidelijk uit de woorden die het NRC Handelsblad van 24… Read More
Warm aanbevolen: Ontologie en subjectiviteit
Is dat nu nodig, nog inleiding in Sein und Zeit? Een dergelijke vraag zou bij je kunnen opkomen wanneer je in de boekhandel staat en je oog op de ondertitel valt van de studie Ontologie en subjectiviteit van de jonge Leuvense filosoof Paul Heeffer. De wijsbegeerte kent echter veel werken die altijd opnieuw… Read More
Warm aanbevolen: Het verlangen naar cultuur
In zijn boek Het verlangen naar cultuur plaatst de Maastrichtse filosoof Sjaak Koenis aan de hand van de twee begrippen ‘moderniteit’ en ‘cultuur’ de actuele vraag naar de Nederlandse identiteit in een helder politiek-wijsgerig kader. Overtuigend laat de auteur zien hoe de Nederlandse politiek decennialang het eigen project heeft begrepen als een steeds… Read More
Warm aanbevolen: De rede en haar monsters
Op een beroemd schilderij van Goya heeft een man zijn hoofd te ruste gelegd op een tafel terwijl hij van alle kanten wordt belaagd door allerlei monsterachtige wezens. Dankzij de dubbelzinnigheid van het Spaanse woord sueño, dat zowel slaap als droom betekent, is dit schilderij onder filosofen misschien wel vooral bekend… Read More
