Home Filosofen Thomas van Aquino
Thomas Piketty
Vorige

Thomas Piketty

Thomas van Aquino

Thomas van Aquino

01 januari 1225 - 07 maart 1274
Ulrich Beck
Volgende

Ulrich Beck

Quote

“De mens is vrij binnen de grenzen van zijn rationaliteit.”

“Vriendschap is de bron van de grootste vreugd, zonder vriendschap is zelfs het meest aangename streven vervelend.”

De Italiaanse filosoof en theoloog Thomas van Aquino wordt gezien als een van de belangrijkste denkers van de Middeleeuwen. Hij bracht een synthese tot stand tussen Aristoteles en het christendom. Thomas had de bijnaam doctor angelicus, oftewel de engelachtige. Hij kreeg die bijnaam vanwege zijn zachtaardigheid en oprechtheid.

Volgens Thomas bestaat er een totale ordening van alle Zijn. God kent aan elk zijnde een plaats en bedoeling binnen de zijnsordening toe. We kunnen God en Zijn bedoelingen op twee manieren achterhalen: via de rede en via het geloof. Over de verhouding tussen deze twee woedde in Thomas’ tijd een heftig debat. Thomas stelde dat de waarheden van de rede en het geloof niet verschillend zijn, omdat ze beide van God afkomstig zijn en elkaar dus niet kunnen tegenspreken. Methodisch gezien volgen de rede en het geloof echter een verschillende weg. De rede (de filosofie) begint bij de geschapen dingen en komt uiteindelijk uit bij God; het geloof (de theologie) begint bij God. Hiermee bakende Thomas een eigen gebied af voor de filosofie. Die was niet langer alleen maar ancilla theologiae (de dienstmaagd van de theologie), maar had een eigen terrein met een eigen methode. Daar kwam bij dat Thomas de filosofie niet als gevaar zag voor het geloof, maar filosofie een rol toebedeelde binnen de religie: de filosofie verschaft rationele grondslagen voor de openbaringen Gods.

Op basis van filosofische argumenten bewijst Thomas het bestaan van God op vijf manieren. Geen enkel bewijs is a priori en elk bewijs gaat uit van de zintuiglijk waarneembare werkelijkheid. Zo stelt hij, in navolging van Aristoteles, dat alle beweging een oorzaak heeft. Omdat alles beweegt, moet er iets zijn dat alles in beweging heeft gezet. ‘Iedereen beschouwt dit als God’, stelt Thomas. Als deze eerste beweger of eerste oorzaak er niet zou zijn, zouden alle gevolgen ook achterwege blijven. De wereld zou dan stilstaan. Bovendien weten we dat sommige zaken mooier of beter zijn dan andere. Het mooiste, grootste, schoonste enz., kennen we als God. Deze God is het ultieme criterium om zaken te beoordelen en als zodanig de oorzaak van het feit dat sommige zaken mooier en beter zijn dan andere. Het allermooiste en beste – God zelf – is voor ons stervelingen volgens Thomas echter niet geheel te bevatten.